شناسایی یک حفره کروی غول‌پیکر در کهکشان راه شیری

* اخترشناسان یک کاواک یا حفره‌ی پوشیده‌ی کروی غول‌پیکر به پهنای ۴۹۰ سال نوری را در کهکشان راه شیری یافته‌اند.

بر پایه‌ی پژوهش تازه‌ی مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین، این تُهیک (void) در صورت‌های فلکی برساوش و گاو جای دارد و در پی یک ابرنواختر نیرومند یا رشته‌ای از چنین رویدادهایی در حدود ۱۰ میلیون سال پیش پدید آمده است. این تهیکِ نویافته با دو منطقه‌ی ستاره‌زایی در بر گرفته شده: ابرهای مولکولی برساوش و گاو.

سمت راست: جایگاه کاواک یا حفره‌ی پوشیده‌ی غول‌آسایی که تازه در کهکشان راه شیری یافته شده. سمت چپ: نمای زوم شده از این کاواک که ابرهای مولکولی براوش و گاو را به ترتیب به رنگ‌های آبی و سرخ نشان می‌دهد. اگرچه به نظر می‌رسد این ابرها درون کاواک هستند و نیز به همدیگر پیوسته‌اند، تصویرهای سه‌بعدی تازه‌ی آنها نشان می‌دهد که در مرز کاواک هستند و آن را در بر گرفته‌اند

دکتر شموئل بیالی، پژوهشگر پسادکترای بنیاد نظریه و رایانش در مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین می‌گوید: «صدها ستاره روی سطح این حباب غول‌آسا ساخته شده یا دارند ساخته می‌شوند.»«ما دو نظریه داریم- یا یک ابرنواختر در هسته‌ی این حباب منفجر شده بوده و گازها را رو به بیرون هل داده و چیزی که امروز به نام "اَبَرپوسته‌ی برساوش-گاو" می‌شناسیم را پدید آورده، یا رشته‌ای از ابرنواخترها در درازنای میلیون‌ها سال رخ داده و با گذشت زمان چنین کاواکی را آفریده‌اند.»

دکتر بیالی می‌افزاید: «این یافته نشان می‌دهد که ابرهای مولکولی برساوش و گاو ساختارهایی جدا و مستقل در فضا نیستند. بلکه با همدیگر و در اثرِ یک موج شوک ابرنواختریِ یگانه پدید آمده‌اند.»«این نشان می‌دهد که هر گاه ستاره‌ای می‌میرد، ابرنواخترش زنچیره‌ای از رویدادها را می‌آفریند که سرانجام می‌توانند به زایش ستارگان تازه بیانجامند.»

دکتر بیالی و همکارانش از داده‌های ماهواره‌ی گایای سازمان فضایی اروپا بهره جسته و نقشه‌هایی سه‌بُعدی از این فضای تهی و ابرهای مولکولی گاو و برساوش پیرامونش پدید آوردند. این نقشه‌ها نشان‌دهنده‌ی ابرهایی مولکولی‌ست که برای نخستین در سه بعد پدید آورده می‌شوند.

نمایی از پهلو از ابرپوسته‌ی برساوش-گاو که به ترتیب در سمت چپ، آبی و در سمت راست، سرخ هستند. ما و خورشید در سمت چپیم

دکتر کاترین زوکر، پژوهشگر پسادکترای مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین می‌گوید: «ما دهه‌ها بود که می‌توانستیم این ابرهای مولکولی را ببینیم [در دو بُعد]، ولی هرگز پیکره، ژرفا یا کُلفتیِ واقعی آنها را نمی‌شناختیم.»«همچنین مطمئن نبودیم که فاصله‌ی آنها [از زمین] چقدر است.»«اکنون با یک بی‌قطعیتیِ (خطای) تنها ۱ درصد می‌دانیم آنها کجا هستند، چیزی که به ما اجازه می‌دهد تا این تُهیک را میانشان شناسایی کنیم.»

وی می‌افزاید: «نظریه‌های گوناگونی برای این هست که گازها چگونه خود را برای ساختن ستارگان بازمی‌آرایند.»«اخترشناسان در گذشته این پنداشت‌های نظری را به کمک شبیه‌سازی‌ها آزموده‌اند، ولی این نخستین بارست که می‌توانیم از نماهای سه‌بعدی واقعی -نه شبیه‌سازی- برای مقایسه‌ی نظریه با مشاهدات بهره بگیریم و ببینیم کدام نظریه بهتر از همه کار می‌کند.»

این دانشمندان یافته‌های خود را در دو پژوهشنامه در "آستروفیزیکال جورنال لترز" و "آستروفیزیکال جورنال" منتشر کرده‌اند.

-------------------------------------------------

تلگرام، توییتر، اینستاگرام و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه‌نامه:

void - constellation - Perseus - Taurus - supernova - Harvard & Smithsonian Center for Astrophysics - star-forming region - Perseus molecular cloud - Taurus molecular cloud - star - Shmuel Bialy - Perseus-Taurus Supershell - shockwave - ESA - 3D - Catherine Zucker - Astrophysical Journal Letters - Astrophysical Journal

منبع: sci-news

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان