خودروی کنجکاوی نخستین آزمایش "شیمیِ تَر" را در سیاره سرخ انجام داد
 |
خودروی کنجکاوی ناسا تکنیک تازه‌ای را برای یافتن نشانه‌های زندگی بیگانه در سیاره‌ی بهرام (مریخ) آزمایش کرده است. اگرچه این خودرو چنین نشانه‌ای را پیدا نکرده، ولی نشان می‌دهد که ماموریت‌های آینده به دنیاهای دیگر می‌توانند از چنین روشی بهره ببرند.
کنجکاوی در ماه مارس ۲۰۱۷ موادی را از تلماسه‌های بگنولد، نواری از تپه‌های شنی که ده‌ها کیلومتر روی سطح کشیده شده‌اند گردآوری کرد. در دسامبر ۲۰۱۷، این خودرو بخشی از این مواد را به درون دستگاه "آزمایش نمونه‌ها در بهرام" خود (سام، SAM) منتقل کرد.
سام دارای ۷۴ "فنجان" یا نگهدارنده است که برای بررسی نمونه‌های بهرام به کار می‌روند. بیشتر آنها تهی هستند و خودرو نمونه‌هایی را برای بررسی شدن در آنها گرما داده، ولی نُه تای آنها دربردارنده‌ی لوینده‌هایی (حلّال‌هایی) هستند که می‌توانند نمونه‌ها را حل کنند و به ما امکان دهند تا بتوانیم همنهش‌های آنها را بهتر بررسی کنیم. در آزمایش دسامبر ۲۰۱۷، برخی از این حلال‌ها برای نخستین بار به کار رفتند تا ببینیم آیا این تکنیک می‌تواند در دنیاهای دیگر هم سودمند باشد یا نه.
[[دستگاه سام برای بررسی همنهش شیمایی گازها طراحی شده و این کار را با گرم کردنِ آرامِ نمونه‌های سنگی در یک اجاق انجام می‌دهد. گازهای گریزایی (فرّاری) که از نمونه‌ی گرم شده آزاد می‌شود به دستگاه "سَوانگار و طیف‌سنج جرمیِ گازیِ سام" (جی‌سی‌ام‌اس) فرستاده می‌شود که می‌تواند همنهش‌های گوناگون گازی را شناسایی کند.
ولی شناسایی مولکول‌های آلی با این روش دشوار است، زیرا این مولکول‌ها به جای آن که با گرم شدن، یکراست به گاز تبدیل شوند، می‌توانند به مولکول‌های ساده‌تر تجزیه شوند.
ولی اگر مولکول‌های آلی پیش از گرم شدن، "مشتق‌سازی" شوند -یعنی نخست با مواد شیمیایی دیگری واکنش انجام دهند تا گریزاتر شوند- آنگاه احتمالش بیشتر می‌شود که بدون تجزیه شدن وارد جی‌سی‌ام‌اس شوند و سام هم برای شناسایی آنها شانس بیشتری خواهد داشت.
در این فرآیندِ مشتق‌سازی حلال‌هایی از مواد شیمیایی به کار می‌رود و از همین رو آن را آزمایشِ "شیمیِ تَر" می‌خوانیم. کنجکاوی تنها نُه فنجان دربردارنده‌ی این حلال‌ها دارد، از همین رو باید در آزمایش‌های شیمی ترِ خود را با دقت، تنها برای جالب‌ترین نمونه‌های سنگی ذخیره کنیم. (منبع: ناسا]]
نتایج نشان می‌داد که می‌تواند. پس از چند سال کار دقیق در زمین برای فهمیدنِ آنچه داشتند می‌دیدند، میوا میلان از دانشگاه جرج تاون در واشنگتن دی‌سی و همکارانش واهدی برای مولکول‌های آلی در این نمونه‌ها یافتند که در بررسی منظمِ خود خودرو از دست می‌رفت. اگرچه شواهد استوار و قاطعی برای زندگی، مانند اسیدهای آمینه نیافتند، ولی نتایج، سودمندیِ این آزمایش‌های به اصطلاح "مشتق‌سازی شیمی تر" را نشان می‌دادند.
میلان می‌گوید: «ما ثابت کردیم که این آزمایش کارایی دارد.»«این بدان معناست که می‌توانیم چنین آزمایشی را دوباره روی کانی‌های گوناگونی مانند رس و سولفات‌ها که می‌توانند مولکول‌های آلی را بهتر حفظ کنند هم انجام دهیم.»
این شامل بررسی‌های بیشتر روی سطح بهرام توسط خودروی کنجکاوی خواهد بود، در مناطقی که برای زندگی بهترند. خواهر کنجکاوی، خودروی پرسه‌ویرنس هم دارد به دنبال نشانه‌های زندگی می‌گردد، ولی این گونه دستگاهِ "شیمی تر" را ندارد.
این شیوه در ماموریت‌های آینده هم به کار خواهد رفت، از جمله خودروی بهرام‌نوردِ اروپاییِ روزالیند فرانکلین که سال ۲۰۲۲ پرتاب خواهد شد و ماموریت دراگون‌فلایِ ناسا، یک پهپاد که در سال ۲۰۳۶ به کاوش سطح تیتان، ماه سیاره‌ی کیوان خواهد پرداخت. میلان می‌گوید: «اکنون دیگر می‌دانیم که می‌توانیم آن را روی سطح سیاره‌ای دیگر هم انجام دهیم.»
-------------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: نیوساینتیست
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر