آیا ماموریت "دارت" ناسا برای تغییر مدار یک سیارک پیروزمندانه خواهد بود؟
 |
| برداشت هنری از فضاپیمای دات و همراهش، فضاپیمای لیشیاکیوب |
فضاپیمای "دارت" (آزمایش تغییر مسیر سیارک دوتایی، DART) برای پرتاب در روز ۲۴ نوامبر برنامه‌ریزی شده؛ ماموریت این فضاپیما، برخورد با سیارکی به نام دیمورفوس است.
ناسا دارد برای مُشت زدن به یک سیارک آماده می‌شود. بر پایه‌ی برنامه، فضاپیمای "دارت" (آزمایش تغییر مسیر سیارک دوتایی، DART) در روز ۲۴ نوامبر سوار بر یک موشک فالکون ۹ شرکت اسپیس‌ایکس راهی فضا خواهد شد تا در تلاش برای به دست آوردنِ آگاهی‌های بیشتر درباره‌ی چگونگی از محافظت زمین در برابر سنگ‌های فضایی که به این سو می‌آیند، خود را به سیارکی به نام دیمورفوس بکوباند.
دیمورفوس خودش ماهِ سیارک دیگری به نام دیدیموس است و از همین رو به آن "دیدیمون" (دیدیماه!) هم می‌گویند. پهنای آن حدود ۱۶۰ متر است و هر دو با هم در مداری ۱۲ ساعته به گرد خورشید می‌گردند. انتظار می‌رود دارت در روز ۲ اکتبر ۲۰۲۲ به این سامانه که ۱۱ میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد برسد و به دیمورفوس کوبیده شود.
در این ماموریت، تنها دستگاه‌های علمی دارت دوربین‌هایی هستند که به آن امکان ناوبری و رفتن به سوی دیمورفوس می‌دهند، کاری که با توجه به فاصله‌ی این سنگ از زمین، کوچکیِ آن و نیز این حقیقت که هر ۱۱ ساعت و ۵۵ دقیقه به گرد دیدیموس می‌گردد دشوار خواهد بود. این فضاپیما دارای جرمی نزدیک به ۵۰۰ کیلوگرم است و تنها هدفش اینست که با سرعت ۶.۶ کیلومتر بر ثانیه به این سیارک برخورد کند. [گفتنی‌ست فاصله‌ی این دو سیارک از یکدیگر کمی بیش از یک کیلومتر است.]
ولی دارت در این سفر یک همراه هم با خود خواهد بود؛ یک فضاپیمای کوچک‌تر به نام "لیشیاکیوب" (ماهواره‌ی مینیاتوری سبک ایتالیا برای تصویربرداری از سیارک‌ها، LICIACube) که ۱۰ روز پیش از برخورد از آن جدا خواهد شد. این فضاپیما دو دوربین برای ثبت برخورد و تاثیری که برخورد بر دیمورفوس خواهد داشت دارد. سازمان فضایی اروپا هم ماموریتی را به نام "هِرا" (Hera) برای پرتاب در سال ۲۰۲۴ و بررسی پیامدهای این برخورد در دست برنامه‌ریزی دارد.
این یک اجرای آزمایشی برای سناریویی احتمالی که در آن، سیارکی دارد رو به زمین می‌آید است و روی سیارکی که هیچ خطر زودآیندی برای زمین ندارد انجام می‌شود. توماس زوربوچن از ناسا در نشستی خبری در ۲۲ نوامبر گفت: «چیزی که در تلاشیم بیاموزیم اینست که چگونه راه خطری که دارد می‌آید را کج کنیم.»«مطمئن باشید که این سیارک نه اکنون تهدیدمان می‌کند و نه پس از آن تهدیدی خواهد بود.»
هدف از این برخورد، تغییر مدارِ دیمورفوس به گرد دیدیموس و کوتاه‌تر کردنِ این مدار به اندازه‌ی حدود ۱۰ دقیقه است. این نشان می‌دهد که مسیرهای سیارک‌ها را می‌توان به آسانی با کوباندن چیزی به آنها تغییر داد.
اِد رینولدز، مدیر برنامه‌ی دارت در دانشگاه جانز هاپکینز در مریلند در همین نشست خبری گفت: «این کار چندانی نمی‌برد، البته اگر [به زمانی] که برای دور کردن یک سیارک از زمین نیازست نگاه کنیم، با توجه به زمان کافی که می‌شود کارهای بزرگ را با دستگاه‌های بزرگ انجام داد.»
اگرچه هیچ سیارکی که به این زودی‌ها زمین را با خطر چشمگیری روبرو کند نمی‌شناسیم، ولی برآورد می‌شود که تاکنون تنها حدود ۴۰ درصد از سیارک‌های نزدیک-زمین با بزرگی بیش از ۱۴۰ متر یافته شده‌اند. چندین راه مکن دیگر برای کج کردن سیارک‌هایی با توان خطرزایی وجود دارد و دارت به ما کمک خواهد کرد تا اگر یکی از آنها را بیبیم، بتوانیم نقشه‌ای برایش بریزیم.
 |
| طرح‌واره‌ی ماموریت دارت برای برخورد به سیارک دیمورفوس ، ماهِ سیارک (۶۵۸۰۳) دیدیموس- این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
 |
| تصویر شبیه‌سازی شده‌ی سامانه‌ی دیدیموس که به کمک منحنی نوریِ به دست آمده در نورسنجی و داده‌های راداری پدید آمده. قطر جرم اصلی ۷۸۰ متر و پهنای ماهش به حدود ۱۶۰ متر می‌رسد. فاصله‌ی آنها از یکدیگر کمی بیش از یک کیلومتر است. جرم اصلی هر ۲.۲۶ ساعت دور خود می‌چرخد و ماهش که با آن در قفل کشندی‌ست هم هر ۱۱.۹ به گرد محورش می‌چرخد. حدود یک ششمِ همه‌ی سیارک‌های شناخته شده‌ی نزدیک-زمین (NEA) در سامانه‌های دوتایی یا چندتایی هستند. این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
 |
| چهارده تصویر راداریِ پی در پی که به کمک رصدخانه‌ی آرسیبو در ۲۳، ۲۴ و ۲۶ نوامبر ۲۰۰۳ از سیارک دیدیموس و ماهکش گرفته شده بود. توانایی‌های رادار سیاره‌ای ناسا به دانشمندان امکان داد تا شکل پیکره، فرورفتگی‌ها و تخته‌سنگ‌های بزرگ احتمالی را روی سطح این اجرام کوچک نمایان کنند. داده‌های منحنی نوری نورسنجی نشان دادند که دیدیموس یک سامانه‌ی دوتایی است؛ سپس تصویرهای راداری هم جرم دوم را به خوبی نمایان کردند- این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
-------------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: نیوساینتیست
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر