سیاره‌ای با هسته غول‌آسای آهنی که هر سالش کمتر از ۸ ساعت است
 |
| برداشت هنری از فراسیاره‌ی جی‌جی ۳۶۷بی که تنها در ۷.۷ ساعت به گرد یک کوتوله‌ی سرخ در فاصله‌ی ۳۱ سال نوری زمین می‌گردد |
یک فراسیاره‌ی (سیاره‌ی فراخورشیدیِ) بی‌اندازه چگال که به نظر می‌رسد عمدتا از آهن تشکیل شده، به گروهی از سیاره‌ها به نام "سیاره‌های با دوره‌ی فراکوتاه" پیوسته، سیاره‌هایی که به اندازه‌ای به ستاره‌شان نزدیکند که بلندیِ هر سالشان کمتر از یک روزِ زمین است.
کریستین لَم از دانشگاه فنی برلین به همراه همکارانش این سیاره‌ی شگفت‌انگیز را که "جی‌جِی ۳۶۷بی" نام دارد، به کمک ماهواره‌ی پیمایش فراسیاره‌های گذران ناسا (تس، TESS) یافتند. آنها سپس رصدهای بعدی را با بهره از "جستجوگر سرعت شعاعی سیاره‌ها با دقت بالا" (هارپس، HARPS) در رصدخانه‌ی لاسیای شیلی انجام دادند.
این دانشمندان دریافتند که این فراسیاره دارای شعاعی ۷۲ درصد شعاع زمین است [قطر کمی بیش از ۹۰۰۰ کیلومتر، کمی بزرگ‌تر از بهرام] و و جرمش کمی بیش از نصف جرم سیاره‌مان است. با این اندازه‌ها، دانشمندان توانستند ساختار درونی آن را پیش‌بینی کنند و دریافتند که احتمالا هسته‌ای آهنی دارد که حدود ۸۶ درصد از شعاع آن را در بر می‌گیرد، مانند هسته‌ی آهنی غول‌آسای سیاره‌ی تیر.
لَم می‌گوید: «گویا این یکی از چگال‌ترین سیاره‌ها در میانِ فراسیاره‌های شناخته شده است و نیز، چگال ترین و کوچک‌ترین سیاره در میان سیاره‌های با دوره‌ی فراکوتاه.» این جرم در هر ۷.۷ ساعت یک بار به گرد ستاره‌اش که یک کوتوله‌ی سرخ در فاصله‌ی ۳۱ سال نوری زمین است می‌چرخد و دمای سمتی از آن که رو به ستاره است به بیش از ۱۴۰۰ درجه‌ی سانتیگراد می‌رسد.
این بسیار داغ‌تر از سمتِ روزِ سیاره‌ی تیر است و نزدیک به نقطه‌ی ذوبِ آهن. همین می‌تواند توضیح دهد که چرا بیشترِ بخش این سیاره را هسته‌اش گرفته، در حالی که بیشترِ سیاره‌های به نسبت کوچکِ دیگر دارای گوشته‌ها و پوسته‌های سنگی کُلُفت هستند.
لَم می‌گوید: «جی‌جی ۳۶۷بی به اندازه‌ای به ستاره‌اش نزدیک است که گرمای ستاره توانسته در درازنای زمان، دیگر بخش‌های سیاره را جوشانده و از آن جدا کند.»«این [چیزی که اکنون هست] می‌تواند بازمانده‌ی یک سیاره‌ی گازی کوچک‌تر از نپتون باشد.»
برای مطمئن شدن نیاز به مشاهدات بیشتری هست ولی به گفته‌ی لَم، درخشش نسبیِ ستاره و نزدیک بودن مدار سیاره به آن کارِ بررسی‌های پیشِ رو را آسان خواهد کرد. این پژوهشگران همچنین نشانه‌هایی از یک سیاره‌ی دیگر را هم در این سامانه یافتند که تاییدش نیاز به رصدهای بیشتر دارد.
گزارش یافته‌های این پژوهشگران در نشریه‌ی ساینس منتشر شده است.
--------------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: نیوساینتیست
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر