کاوشگر خورشیدی پارکر ناسا خورشید را لمس کرده

برداشت هنری از گذشتنِ پارکر از سطح بحرانی آلفون- این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر (۶.۸ مگ)

کاوشگر خورشیدی پارکر ناسا به ستاره‌مان رسیده و جو آن را لمس کرده است. در روز ۲۸ آوریل، پارکر نخستین فضاپیمایی شد که وارد جوِ بالایی خورشید یا همان "تاج" آن می‌شد. خبر این شاهکار روز ۱۴ دسامبر، در نشست انجمن ژئوفیزیک آمریکا در نیواورلئان اعلام شد.

لبه‌ی تاج خورشید درست در ناحیه‌ای از فضا، به اندازه‌ی کافی دور از مرکز خورشید است که گرانش و میدان مغناطیسی آن دیگر چیرگی ندارند و نمی‌توانند مواد را روی ستاره به دام بیندازند [مرزی که جو خورشید در آن پایان می‌یابد و باد خورشیدی آغاز می‌شود-م]. این مرز به نام "سطح بحرانی آلفوِن" (Alfvén) شناخته می‌شود و همان مرزی‌ست که کاوشگر پارکر در ماه آوریل از آن گذشت تا در تاج فرو رود.

نیکولا فاکس، مدیر بخش فیزیک خورشیدی ناسا در این نشست گفت: «برای سده‌ها، بشریت تنها توانایی دیدن این جو را از دور داشته است. اکنون ... سرانجام رسیدیم.»« بشریت خورشید را لمس کرده است.»

پارکر در هشتمین گذر نزدیکش از کنار خورشید وارد تاج آن شد، هنگامی که تنها حدود ۱۳ میلیون کیلومتر از مرکز خورشید فاصله داشت. ولی این مرز جنبش دارد و فضاپیما پس از حدود پنج ساعت از آن بیرون رفت. پارکر دو بار دیگر به درون تاج رفته و از آن بیرون آمد و سپس راهش را ادامه داد تا به بخش دورتری از مدارش برود. شاید در ماه اوت هم دوباره از درون تاج گذشته باشد، ولی آن داده‌ها هنوز به طور کامل بررسی نشده‌اند.

پژوهشگران تا پیش از ورود پارکر به این ناحیه درست و دقیق نمی‌دانستند سطح بحرانی آلفوِن چقدر از خورشید فاصله دارد یا چگونه می‌تواند باشد، ولی می‌دانستند که حضورِ آن را می‌توان از روی تغییرات در میدان مغناطیسی و کُند شدن باد خورشیدی زیر این سطح سنجید. سنجش‌های کاوشگر خورشیدی پارکر این را تایید کرد و نشان داد که این سطح بحرانی یک حبابِ هموار گرداگرد خورشید نیست، بلکه یک لبه‌ی چین‌دار و چروکیده است.

بررسی این سطح می‌تواند به شناخت ما از این که خورشید چگونه می‌تواند ذرات بارداری پس بزند که مایه‌ی دردسر ماهواره‌ها و کاوشگرهای فضایی بشوند کمک کند؛ حتی شاید برای پیش بینی این برون‌ریزی‌ها هم ما را یاری دهد. این همچنین گامی به سوی شناخت دیگر ستارگان خواهد بود. کلی کورِک، یکی از اعضای گروه کاوشگر خورشیدی پارکر در این نشست رسانه‌ای گفت: «اینها پدیده‌های ستاره‌ای هستند، تنها پدیده‌های خورشیدی نیستند.»

پارکر تا سال ۲۰۲۵ به نزدیک‌تر شدن به خورشید ادامه خواهد داد* و در این راه، پی در پی رکوردهای سریع‌ترین فضاپیما و نزدیک‌ترین فضاپیما به خورشید را که از آن خودش هستند خواهد شکست. اکنون که دیگر به خورشید دست زده‌ایم، پژوهشگران به کار برای گشودن رازهای فراوانِ آن ادامه خواهند داد.

--------------------------------------------------
این نوشتار را بخوانید:
*  پارکر برای رسیدن به خورشید راه بی‌اندازه دشواری در پیش دارد، ولی چرا؟

--------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه‌نامه:
 NASA - Parker Solar Probe - sun - star - corona - American Geophysical Union - New Orleans - magnetic field - Alfvén critical surface - Nicola Fox - Heliophysics Division - solar system - Kelly Korreck

منبع: نیوساینتیست

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان