جیمز وب به جایگاه پایانی رسید
 |
تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) یک ماه پس از پرتاب به خانه‌ی تازه‌اش رسید. در روز ۲۴ ژانویه، این فضاپیما پیشران‌هایش را برای ۶ دقیقه روشن کرد تا بتواند در مدار پایانی‌اش جای بگیرد و اکنون، این تلسکوپ آماده است تا پیش از چشم دوختن به کیهان، آینه‌ها و دستگاه‌های علمی‌اش را وابسَنجد (کالیبره کند).
جیمز وب اکنون در یک جایگاه ایدار گرانشی به نام نقطه‌ی لاگرانژ است، جایی که همه‌ی نیروهای وارد بر فضاپیما با یکدیگر برابر می‌شوند (به تعادل می‌رسند) تا فضاپیما سر جایش بماند و همراه با زمین به گرد خورشید بگردد. این نقطه‌ی لاگرانژِ ویژه که ال۲ (لاگرانژ ۲) نامیده می‌شود، حدود ۱.۵ میلیون کیلومتر دورتر از زمین، درست در جهت مخالف خورشید است. جیمز وب درست روی این نقطه توقف نمی‌کند، بلکه در چیزی به نام "مدار هاله" می‌لنگد و پس و پیش می‌رود. برای این نیازست تا تقریبا هر سه هفته یک بار، پیشران‌هایش را اندکی روشن کند، هر چند که در درازمدت پایدارتر است.
جدا از این واقعیت که توقف نزدیک یک نقطه‌ی لاگرانژ باعث صرفه‌جویی سوخت می‌شود، نقطه‌ی ال۲ این ویژگی خوب را هم دارد که که در آن می‌شود بدون نگرانی از گرما و نورِ خورشید، زمین و ماه به رصد آسمان پرداخت. جیمز وب رویش از همه‌ی این اجرام دور است و با آفتابگیر یا سپر خورشیدی غول‌پیکرش جلوی نورِ همه‌ی آنها را گرفته و از دستگاه‌های رصدیِ حسمَندَش نگاهبانی می‌کند.
 |
| همسنجی (مقایسه‌ی) جایگاه تلسکوپ هابل و جایگاه آینده‌ی تلسکوپ جیمز وب |
این تلسکوپ برای کار نیاز به سرمای بی‌اندازه دارد، که این را هم سپر خورشیدی فراهم خواهد کرد. سطحی از این سپر که رو به خورشید است دمایی حدود ۸۵ درجه‌ی سانتیگراد خواهد داشت و سمتِ دیگر در دمای حدود ۲۳۳ درجه زیر صفر خواهد بود، تقریبا به اندازه‌ی دمای میانگینِ ژرفای فضا. اکنون که جیمز وب به جایگاه پایانی‌اش رسیده، حدود یک هفته زمان خواهد برد تا همه چیز خنک شود و مهندسانِ تلسکوپ بتوانند واپسین گام‌های لازم پیش از آغاز رصدها را بیاغازند.
این واپسین گام‌ها دو بخش دارند. نخست، ۱۸ تکه‌ی شش‌گوشی که آینه‌ی اصلی تلسکوپ را می‌سازند باید با دقتی باورنکردنی همتراز شوند- آنها باید با دقتی به اندازه‌ی کمتر از یک پنج هزارم قطر موی انسان در کنار هم چیده شوند، این را لی فاینبرگ، عضو گروه جیمز وب از مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا در مریلند، در نشسیت خبری ۲۴ ژانویه گفت. انتظار می‌رود این فرآیند حدود ۳ ماه زمان ببرد و در پی آن هم یک ماه هم به کارِ واسنجیِ (کالیبراسیونِ) دستگاه‌های علمی تلسکوپ خواهد گذشت تا بتواند نخستین تصویرهای پرجزییات را بگیرند.
دانشمند جیمز وب، جین ریگبی، او هم از گادرد ناسا در این نشست خبری گفت: «همه ی کارهایی که داریم انجام می‌دهیم برای آماده کردن این رصدخانه برای پرداختن به دانشِ دگرگون‌کننده است.»«ما یه ماه است کار را آغاز کرده‌ایم و کودکمان هنوز حتی چشم‌هایش را هم باز نکرده است.» اگر همه چیز به خوبی پیش برود، ماموریت علمی تلسکوپ جیمز وب در اواخر ژوئن آغاز خواهد شد.
به گفته‌ی ریگبی، نخستین سال علمی پیشاپیش با بیش از ۳۰۰ برنامه‌ی رصدی برنامه‌ریزی شده. بسیاری از آنها ویژه‌ی بررسی فراسیاره‌ها (سیاره‌های فراخورشیدی) و کندوکاو در جَوِشان برای بیشتر آموختن درباره‌ی همنهش آنها و توانِ زیست‌پذیری‌شان خواهد بود. در رصدهای دیگر، دورترین کهکشان‌های کیهانِ دیدارپذیر جستجو خواهند شد و چگونگیِ پیدایش و فرگشتِ آنها در گذر زمان بررسی خواهد شد. برخی از برنامه‌های رصدی هم در تلاش برای گره‌گشایی از بزرگ‌ترین رازهای جهان هستی، به بررسی و شناختِ ماده‌ی تاریک و انرژی تاریک خواهند پرداخت.
از آنجایی که همه‌ی بخش‌های پرتاب و سفر و به ال۲ تاکنون بسیار هموار و خوب پیش رفته، اکنون جیمز وب سوخت کافی برای انجام این رصدها تا بسیار بیش از ۱۰ سال دارد.
--------------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: نیوساینتیست
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر