شاید زیر قطب جنوب مریخ به جای "دریاچه آب"، سنگ‌های آتشفشانی پنهان شده باشد

این عکس که از پیوند داده‌های طیفی فروسرخ، سبز، و آبی درست شده، در سال ۲۰۱۲ توسط ماهواره‌ی مارس اکسپرس از قطب جنوب بهرام گرفته شده و آمیزه‌ی پیچیده‌ای از لایه‌های خاک، یخ دی‌اکسید کربن، و آب یخ‌زده را نشان می‌دهد.

تصویرهای راداری از کلاهک یخی قطب جنوب بهرام (مریخ) نشان می‌دادند که یک دریاچه می‌تواند آن زیر باشد- ولی شبیه‌سازی‌های تازه نشان می‌دهند که آنچه زیر این کلاهک است می‌تواند به جای آب، سنگ آتشفشانی باشد.

شاید هیچ دریاچه‌ی غول‌پیکرِ آب مایعی زیر قطب جنوب بهرام نیاشد. در سال ۲۰۱۸، فضاپیمای "مارس اکسپرس" سازمان فضایی ازوپا بازتاب‌های راداری روشنی را زیر کلاهک یخی آنجا دید که به نظر می‌رسید نشان‌دهنده‌ی دریاچه‌ای از آب ایع به پهنای ۲۰ کیلومتر باشد. ولی یک پژوهش تازه نشان می‌دهد که این سیگنال راداری تنها می‌تواند نشان‌دهنده‌ی سنگ‌های آتشفشانیِ سارشار از آهن زیر یخ باشد. [خبرش را اینجا خواندید: * دریاچه بزرگی از آب مایع زیر سطح مریخ پنهان شده]

سیگنال آغازین نویدبخش بود، ولی فهمیدنِ این که آب و هوای بهرام چگونه می‌تواند پشتیبان یک دریاچه‌ی دیرپا، حتی زیر کلاهک یخی باشد دشوار بود. سیریل گریما از دانشگاه تگزاس در آستین می‌گوید: «سر در نمی‌آوردیم که آب مایع چگونه می‌تواند آن زیر باشد، زیرا انتظار نداشتیم انرژی وفشار کافی برای آب کردن یخ در آنجا داشته باشیم، حتی اگر آب شور باشد.»

گریما و همکارانش برای بررسی این که آن سیگنال چه چیزی دیگر می‌تواند باشد یک شبیه‌سازی از این انجام دادند که اگر مانند قطب جنوب، سرتاسر سیاره‌ی بهرام در ژرفای ۱.۴ کیلومتری زیر یخ پنهان شده بود چگونه به نظر می‌رسید. آنها در این شبیه‌سازی، بازتاب‌های روشنی را که مارس اکسپرس دیده بود به گونه‌ی پراکنده در جای جای سطح سیاره دیدند که با هم تا ۲درصد سطح آن را می‌پوشاندند.

این ناحیه‌های روشن بیشتر با جایگاه‌های دشت‌های آتشفشانی سازگاری داشتند، زمین‌هایی که در زمانِ روان شدنِ گدازه‌های سرشار از آهن بر سطح بهرام در روزگار آغازین تاریخش پدید آمدند. این نشان می‌دهد که سیگنالِ آمده از زیر یخ می‌توانسته از سنگ‌های آتشفشانی باشد نه آب مایع.

گریما می‌گوید: «بهرام به داشتنِ این زمینه‌ها در سرتاسر سطحش شناخته شده است، پس احتمالِ این که همین زمینه زیر یخ باشد بسیار بیشتر از آب مایع است.»«ما نظریه‌ی آب مایع را رد نمی‌کنیم، ولی احتمال وجودش در آنجا اندازه‌ی بسیاری پایین می‌آید.»

وی می‌افزاید بهترین راه برای اطمینان یافتن، رفتن به قطب جنوب بهرام و سنجش سطح آنجاست.

یافته‌های این دانشمندان در نشریه‌ی جئوفیزیکال ریسرچ لترز منتشر شده است.

--------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه‌نامه:

Mars - volcanic rock - ice cap - liquid water - European Space Agency - Mars Express - radar - reflection - iron - Cyril Grima - University of Texas - Austin - planet - volcanic plain - lava - Geophysical Research Letters

منبع: نیوساینتیست

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان