یک "کنده درخت" غول‌پیکر در مریخ دیده شد!
 |
| این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر (پی‌ان‌جی، ۷.۴ مگ) |
یک کاوشگر عکسی نامعمول از سطح بهرام (مریخ) گرفته که مانند یک "کُنده‌ی درخت" غول‌آسا می‌ماند، با حلقه‌ها و همه چیزش.
فضاپیمای مدارگرد گازهای ناچیز (تی‌جی‌او، TGO) که یک همکاری میان سازمان فضایی اروپا
(اِسا) و آژانس فضایی روسیه (روکاسموس) است، با گردش به دور بهرام و گردآوری
داده‌ها درباره‌ی جوِ تُنک آن، از بالا به بررسی این سیاره می‌پردازد. ولی
این دیدگاه مداری همچنین به تی‌جی‌او اجازه می‌دهد تا سیاره‌ی سرخ را از بالا
ببیند و با "سامانه‌ی تصویربرداریِ رنگی و استریوی سطح" خود (کاسیس،
CaSSIS) از آن عکس بگیرد.
در تصویری که این مدارگرد در روز ۱۳ ژوئن
۲۰۲۱ از دشت‌های شمالی "هامونه‌ی اسیدالیا" گرفته بود و بتازگی رو شده، یک
ویژگی سطحی شگفت‌انگیز چشم‌ها را می‌نوازد. این ویژگی از بالا همانندِ یک
"کنده‌ی درخت" غول‌آسا به نظر می‌رسد، با حلقه‌های هم‌مرکزی که سال‌های
زندگی‌اش را نشان می‌دهد. ولی این یک کنده‌ی درخت بیگانه نیست، بلکه یک
دهانه‌ی برخوردیِ سرشار از یخ است.
(از شانس، هامونه یا دشت اسیدالیا جایگاه فرودِ همان ماموریت انسانی‌ای است که در فیلم و داستان علمی-تخیلی "مریخی" نشان داده شده.)
اگرچه
حلقه‌های این دهانه نشانگر سن آن نیستند، ولی الگوهایی که در این دهانه
دیده می‌شوند می‌توانند در شناختِ چیزی که ساختارش را پدید آورده و آنچه در درازنای
تاریخش بر سر بهرام آمده به پژوهشگران کمک کنند.
به نوشته‌ی اِسا، یک چیزی که دانشمندان فکر می‌کنند فعلا می‌توانند درباره‌ی این دهانه بگویند اینست که لبالب انباشته از ته‌نشست‌های (رسوب‌های) سرشار از آب یخزده است؛ ته‌نشست‌هایی که بسیار پیش‌تر در تاریخ بهرام نِهِشته شده بودند. آنها بر این گمانند که این ته‌نشست‌ها در دهانه‌ی برخوردی به دلیل تغییرِ کجی یا انحراف محور چرخش سیاره در گذر زمان در آنجا نهشته شده‌اند. کجی یا انحراف محور یک سیاره، چنانچه در زمین می‌بینیم، تغییرهای فصلی را پدید می‌آورد و تغییرِ کجی بهرام در گذر زمان بسیار چشمگیرتر از زمین بوده.
بر پایه‌ی نوشته‌ی اِسا، در آن روزگارِ گذشته‌ترِ بهرام، کجی یا محور چرخش این سیاره به ته‌نشست‌های یخِ آب اجازه می‌داده تا در عرض‌های جغرافیایی‌ای پایین‌تر از آنچه امروزه ممکن است پدید بیایند.
در حقیقت، "حلقه‌ها" و تَرَک‌های چشمگیرِ این دهانه به احتمال بسیار در اثر تغییرهای اقلیمی در گذر زمان پدید آمده‌اند. پژوهشگران فکر می‌کنند این ویژگی‌ها دستاورد تغییرهای فصلی و دمایی هستند که باعث می‌شده مواد درون دهانه با گرما و سرما گسترده (منبسط) و فشرده (منقبض) شوند.
فضاپیمای تی‌جی‌او در سال ۲۰۱۶ به عنوان بخشی از ماموریت اگزومارس اِسا برای بررسی بهرام از درون مدار و روی سطحش به این سیاره رسید. این کاوشگر همچنان به فرستادن تصویرهایی مانند این و همچنین داده‌هایی درباره‌ی جوِ بهرام، زمین‌شناسی، سطح، تاریخ آن و چیزهای دیگر ادامه می‌دهد.
-------------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: اسپیس دات کام
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر