همکاری‌های فضایی با روسیه در هاله‌ای از ابهام- از همه مهم‌تر، پرتاب مریخ‌نورد اروپایی "روزالیند فرانکلین"
 |
| برداشت هنری از خودروی روزالیند فرانکلی در سیاره‌ی سرخ |
سازمان فضایی اروپا قرارست در ماه سپتامبر خودروی روزالیند فرانکلین اگزومارس را با یک موشک روسی پرتاب کند و ماهواره‌های یک شرکت نیمه‌دولتی انگلیس هم قرار است در ۴ مارس با موشک روسی به فضا بروند.
ولی یورش روسیه به اوکراین می‌تواند بر فعالیت‌های فضایی هم اثر بگذارد و هر دوی این ماموریت‌های گفته شده را در هاله‌ای از ابهام فرو ببرد.
یکی از پرسش‌های اصلی تاکنون این بوده که آیا همکاری روسیه با ناسا در ایستگاه فضایی بین‌المللی (آی‌اس‌اس) می‌تواند ادامه یابد یا نه. هم‌اکنون هفت فضانورد -چهار آمریکایی، دو روسی و یک آلمانی- در ایستگاه هستند. چهار فضانورد خصوصی دیگر هم از آمریکا، اسراییل و کانادا در ماه آینده با یک موشک اسپیس‌ایکس روانه‌ی ایستگاه خواهند شد.
ناسا تاکنون گفته که با وجود تحریم‌های سنگین برای روسیه از سوی کشورهای سراسر جهان، آی‌اس‌اس تاثیری نخواهد گرفت. این سازمان در بیانیه‌ای گفت: «معیارهای تازه‌ی کنترل صادرات برای اجازه دادن به همکاری‌های فضایی غیرنظامی آمریکا و روسیه ادامه خواهند یافت.»«هیچ تغییری در پشتیبانی سازمان ناسا برای عملیات ادامه‌دار در مدار و ایستگاه زمینی برنامه‌ریزی نشده.»
یورش‌های پیشین روسیه به کریمه در ۲۰۱۴ و گرجستان در ۲۰۰۸ به تغییری در برنامه‌های آیاسا نیانجامید، ولی در روز ۲۴ فوریه، دمیتری روگوزین، رییس سازمان فضایی روسیه روسکاسموس در توییتی هشدار داد که تحریم‌های آمریکا در برابر روسیه می‌تواند برای همکاری در آی‌اس‌اس "ویران‌کننده" باشد.
بی‌قطعیتی برای پروژه‌های فضایی اروپا بسیار بیشتر است. روسیه بناست دو ماموریت کلیدی را برای سازمان فضایی اروپا (اِسا) راه بیندازد. نخست، مریخ‌نورد روزالیند فرانکلین که بخشی از برنامه‌ی اگزومارس است و باید در ماه سپتامبر در جستجوی زندگی در سیاره‌ی سرخ روانه‌ی بهرام شود. ماموریت دوم، تلسکوپ فضایی اقلیدس است که با هدف بررسی ماده‌ی تاریک و انرژی تاریک، برای پرتاب در اوایل ۲۰۲۳ برنامه‌ریزی شده.
کریس لی، دانشمند ارشد پیشین سازمان فضایی انگلیس می‌گوید: «روسیه با همکاری در یک ماموریت بهرام اعتبار بسیاری به دست می‌آورد.»«هنگامی که جنگی در اوکراین در جریانست چگونه می‌توانیم آن را تحریم کنیم؟»
این خودرو [روزالیند فرانکلین] پیش‌تر هم از ۲۰۲۰ به تاخیر افتاده بود، تا اندازه‌ای به دلیل دنیاگیری کورونا. اگر دوباره به تاخیر بیفتد تا از همکاری روسیه جلوگیری شود، پنجره‌ی پرتاب بعدی در ۲۰۲۴ خواهد بود. ولی روسیه همچنین بنا بود سامانه‌ی فرود خودرو را هم فراهم کند، پس یک سامانه‌ی تازه باید از نو ساخته شود. لی می‌گوید: «مایه‌ی شگفتی بسیار خواهد بود اگر بشود همه‌ی اینها را در دو سال انجام داد.»
یوزف آشباخر، مدیر کل اِسا می‌گوید فعلا همکاری‌ها ادامه خواهند داشت. وی در توییتی نوشت: «همکاری فضایی غیرنظامی همچنان یک پل می‌ماند. اسا به کار روی همه‌ی برنامه‌هایش ادامه خواهد داد، از جمله آی‌اس‌اس و اگزومارس.»«همچنان دگرگونی‌های وضعیت را هم زیر نظر داریم.»
شرکت ماهواره‌ای وان‌وب (OneWeb) با فوری‌ترین چالش روبروست. این شرکت که دولت انگلستان ۳۷۰ میلیون پوند در آن سهم دارد، در فرآیندِ به کار گیریِ اَبَرناوگانی از ماهواره‌هاست که می‌توانند اینترنت را در سراسر جهان پخش کنند. تاکنون، بیش از ۴۰۰ ماهواره در ۱۳ پرتاب به پرواز در آمده، همگی هم با موشک‌های روسی سایوز. دستکم پنج پرتاب دیگر برنامه‌ریزی شده، از جمله یکی در ۴ مارس از پایگاه بایکونور روسیه در قزاقستان.
آناتولی زاک، سردبیر تارنمای RussianSpaceWeb.com می‌گوید: «پویش پرتاب در گام‌های پایانی‌اش است.»«بسیاری از کارها انجام شده، پس کسی چه می‌داند چه پیش خواهد آمد. به نظر می‌رسد دارد در این نقطه پیش می‌رود.» هم شرکت وان‌وب و هم دولت انگلیس از نظر دادن در این باره خودداری کردند، هرچند که نخست وزیر انگلیس، بوریس جانسون روز ۲۴ فوریه در مجلس عوام گفت "دشوار است" که ببینیم همکاری علمی با روسیه چگونه می‌تواند به طور عادی ادامه بیابد.
این درگیری پرسش‌های مهمی را درباره‌ی همکاری‌های آینده با روسیه درفضا پیش آورده، از جمله هدف کنونی ناسا برای فرستادن دوباره‌ی فضانوردان به ماه، برنامه‌ای که بسیاری از اَنبازهای (شریک‌های) بین‌المللی برای پیوستن به آن نام نوشته‌اند- ولی نه روسیه. برایان ویدن از سازمان پشتیبانی (حمایت) از فضای Secure World Foundation می‌گوید: «شانس خوبی هست که آی‌اس‌اس پابرجا بماند.»«شوربختانه، چشم‌انداز همکاری آمریکا و روسیه فراتر از آی‌اس‌اس بسیار مبهم است.»
--------------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: نیوساینتیست
