این بزرگترین کهکشان رادیویی است که تاکنون یافته شده
تصویر رادیویی- فروسرخ از کهکشان رادیویی الکیونئوس |
* یافته شدن این کهکشان یک "خوششانسی نامنتظره" بود.
اخترشناسان بزرگترین کهکشان رادیویی تا به امروز را یافتهاند. بر پایهی این پژوهش تازه، کشیدگیِ این کهکشان در فضا به دستکم ۱۶ میلیون سال نوری میرسد.
بر پایهی گزارش دانشگاه لیدن هلند، این کهکشان که به نام الكیونئوس (السیونئوس، برگرفته از نام پسر اورانوس، ایزد آسمان در افسانههای یونان باستان) نامیده شده، با یک "خوششانسی نامنتظره" در فاصلهی حدود ۳ میلیارد سال نوری یافته شد.
کهکشانهای رادیویی میزبان سیاهچالههای کلانجرم یا ابرسیاهچالههایی در هستههای خود هستند. این سیاهچاله با فروکشیدن مواد به کام خود، انرژی را به شکل دو فوارهی انرژی که از دو جهت مخالفِ مرکز کهکشان بیرون میزنند آزاد میکند- در چنین مواردی، بخش مرکزی کهکشان به نام یک "هستهی فعال کهکشانی" (ایجیان) هم شناخته میشود.
پژوهشگران با بهرهگیری از شبکهی رادیوتلسکوپی "آرایهی کمبسامد" (لوفار) در اروپا، دو برونریزی غولآسای پلاسما را دیدند که از یک ابرسیاهچالهی به ظاهر معمولی در مرکز کهکشان بیرون زده بودند. بر پایهی این گزارش، این دو جریانِ فوارهای با درازای دستکم ۱۶ میلیون سال نوری، یکصد برابر بیشتر از قطر راه شیری کشیدگی دارند و بنابراین بزرگترین ساختار شناخته شده با ریشهی کهکشانی هستند.
موادی که در این دو برونریزیهای فوارهای به درون فضا پاشیده میشوند دربردارندهی اجزای سازنده برای ستارهزاییهای تازه هستند. این مواد که با سرعتی نزدیک به سرعت نور پیش میروند، داغ شده و پلاسمایی میسازند که در پرتوی رادیویی میدرخشد و لوفار میتواند آن را ببینند.
اخترشناسانی که با تلسکوپهای رادیویی کار میکنند در گذشته نتوانسته بودند الکیونئوس را ببینند زیرا فوارههایش به نسبت کمنور است. ولی این پژوهشگران با بازپردازش تصویرهای موجود از این کهکشان، الگوهای تازه و ظریفی را آشکار کردند که آنها را از وجود این ساختار کهکشانی غولآسا آگاه اخت.
با آن که فوارههای رادیویی در کهکشانهای بسیاری، از جمله راه شیری دیده شده، ولی پژوهشگران به درستی نمیدانند که الکیونئوس چگونه به این اندازه بزرگ شده. در آغاز فکر کردند شاید به دلیل وجود یک سیاهچالهی بیش از اندازه بزرگ، انبوه گزافی از غبار ستارهای یا توانِ باورنکردنیِ برونریزیها باشد. ولی این ویژگیها در همسنجی با دیگر کهکشانهای رادیویی، به نسبت معمولی به نظر میرسند.
الکیونئوس میتواند سرنخهایی تازه دربارهی ساختار کیهان به ما بدهد، ساختاری که به نام شبکه یا تاروپود کیهانی هم شناخته میشود و باور بر اینست که همهی کهکشانها را به هم پیوند میدهد. این شبکهی پیچیده از افروزهها یا رشتههایی از خوشههای کهکشانی تشکیل شده که با تُهیکها یا پوچیهای غولپیکر از هم جدا شدهاند.
شاید محیط میانکهکشانی نقشی در شکلدهی به فوارههای پلاسمای غولپیکرِ این کهکشان داشته باشد. بنابراین پژوهشگران میخواهند محیط الکیونئوس را بیشتر بررسی کنند تا ببینند چیزی پیرامونش هست که بتواند رشد نامعمولش را توضیح دهد یا نه.
یافتههای این دانشمندان برای انتشار در نشریهی آسترونومی اند آستروفیزیکز پذیرفته شده است.
اخترشناسان بزرگترین کهکشان رادیویی تا به امروز را یافتهاند. بر پایهی این پژوهش تازه، کشیدگیِ این کهکشان در فضا به دستکم ۱۶ میلیون سال نوری میرسد.
بر پایهی گزارش دانشگاه لیدن هلند، این کهکشان که به نام الكیونئوس (السیونئوس، برگرفته از نام پسر اورانوس، ایزد آسمان در افسانههای یونان باستان) نامیده شده، با یک "خوششانسی نامنتظره" در فاصلهی حدود ۳ میلیارد سال نوری یافته شد.
کهکشانهای رادیویی میزبان سیاهچالههای کلانجرم یا ابرسیاهچالههایی در هستههای خود هستند. این سیاهچاله با فروکشیدن مواد به کام خود، انرژی را به شکل دو فوارهی انرژی که از دو جهت مخالفِ مرکز کهکشان بیرون میزنند آزاد میکند- در چنین مواردی، بخش مرکزی کهکشان به نام یک "هستهی فعال کهکشانی" (ایجیان) هم شناخته میشود.
پژوهشگران با بهرهگیری از شبکهی رادیوتلسکوپی "آرایهی کمبسامد" (لوفار) در اروپا، دو برونریزی غولآسای پلاسما را دیدند که از یک ابرسیاهچالهی به ظاهر معمولی در مرکز کهکشان بیرون زده بودند. بر پایهی این گزارش، این دو جریانِ فوارهای با درازای دستکم ۱۶ میلیون سال نوری، یکصد برابر بیشتر از قطر راه شیری کشیدگی دارند و بنابراین بزرگترین ساختار شناخته شده با ریشهی کهکشانی هستند.
موادی که در این دو برونریزیهای فوارهای به درون فضا پاشیده میشوند دربردارندهی اجزای سازنده برای ستارهزاییهای تازه هستند. این مواد که با سرعتی نزدیک به سرعت نور پیش میروند، داغ شده و پلاسمایی میسازند که در پرتوی رادیویی میدرخشد و لوفار میتواند آن را ببینند.
اخترشناسانی که با تلسکوپهای رادیویی کار میکنند در گذشته نتوانسته بودند الکیونئوس را ببینند زیرا فوارههایش به نسبت کمنور است. ولی این پژوهشگران با بازپردازش تصویرهای موجود از این کهکشان، الگوهای تازه و ظریفی را آشکار کردند که آنها را از وجود این ساختار کهکشانی غولآسا آگاه اخت.
با آن که فوارههای رادیویی در کهکشانهای بسیاری، از جمله راه شیری دیده شده، ولی پژوهشگران به درستی نمیدانند که الکیونئوس چگونه به این اندازه بزرگ شده. در آغاز فکر کردند شاید به دلیل وجود یک سیاهچالهی بیش از اندازه بزرگ، انبوه گزافی از غبار ستارهای یا توانِ باورنکردنیِ برونریزیها باشد. ولی این ویژگیها در همسنجی با دیگر کهکشانهای رادیویی، به نسبت معمولی به نظر میرسند.
الکیونئوس میتواند سرنخهایی تازه دربارهی ساختار کیهان به ما بدهد، ساختاری که به نام شبکه یا تاروپود کیهانی هم شناخته میشود و باور بر اینست که همهی کهکشانها را به هم پیوند میدهد. این شبکهی پیچیده از افروزهها یا رشتههایی از خوشههای کهکشانی تشکیل شده که با تُهیکها یا پوچیهای غولپیکر از هم جدا شدهاند.
شاید محیط میانکهکشانی نقشی در شکلدهی به فوارههای پلاسمای غولپیکرِ این کهکشان داشته باشد. بنابراین پژوهشگران میخواهند محیط الکیونئوس را بیشتر بررسی کنند تا ببینند چیزی پیرامونش هست که بتواند رشد نامعمولش را توضیح دهد یا نه.
یافتههای این دانشمندان برای انتشار در نشریهی آسترونومی اند آستروفیزیکز پذیرفته شده است.
--------------------------------------------
تلگرام، توییتر، و اینستاگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky
واژهنامه:
radio galaxy - Alcyoneus - Ouranos - Greek - Earth - Leiden University -
Netherlands - supermassive black hole - radio jet - active galactic
nucleus - Low-Frequency Array - LOFAR - radio telescope - Europe -
plasma - Milky Way - star formation - radio - cosmic web - void - intergalactic medium - Astronomy & Astrophysics
منبع: اسپیس دات کام
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر