یک سیاره احتمالی دیگر پیرامون نزدیکترین همسایه‌مان یافته شد
* پیش از این می‌دانستیم یک سامانه‌ی ستاره‌ای که تنها ۴.۲ سال نوری از زمین دور است به نام "پروکسیما قنطورس" دارای دو فراسیاره (سیاره‌ی فراخورشیدی) است. اکنون اخترشناسان یک فراسیاره‌ی سوم هم در آن یافته‌اند.
 |
| براشت هنری از فرایاره‌ی پروکسیما-دی (نمای نزدیک)- این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
سیاره‌ی سومی پیرامون نزدیکترین ستاره به سامانه‌ی خورشیدی -ستاره‌ی پروکسیما قنطورس- یافته شد. این سیاره که پروکسیما-دی نام گرفته، با جرم یک چهارم زمین، یکی از سبک‌ترین فراسیاره‌هایی‌ست که تاکنون یافته شده.
پروکسیما قنطورس با فاصله‌ی حدود ۴.۲ سال نوری از زمین، یک کوتوله‌ی سرخ کم‌جرم است که دو فراسیاره‌ی شناخته شده‌ی دیگر به نام‌های پروکسیما-بی و پروکسیما-سی را هم میزبانی می‌کند.
ژوائو فاریا از بنیاد اخترفیزیک ودانش فضایی در پرتغال و همکارانش، به هنگام بررسیِ این سامانه‌ی ستاره‌ای در سال ۲۰۲۰، نخستین نشانه‌های یک فراسیاره‌ی دیگر را یافتند.
فاریا می‌گوید: «دیدیم که یک سیگنال کوچک کوچک نمایان شد.»«در درازنای یک سال بعد، مشاهدات بیشتری گرد آوردیم تا تایید کنیم که این سیاره به راستی وجود دارد.»
این دانشمندان به کمک تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) در شیلی، چگونگیِ وول خوردن و لنگیدن این ستاره در اثر کششِ گرانشیِ سیاره‌های پیرامونش را بررسی کردند. این همان روشی‌ست که به نام ترفند "سرعت شعاعی" شناخته می‌شود و سیاره‌های پروکسیما بی و سی هم با بهره از همین ترفند یافته شدند.
آنها از روی لنگشِ ستاره پی به احتمال بسیار بالای حضور یک سیاره‌ی سوم در سامانه بردند. پروکسیما-دی که فاصله‌اش از پروکسیما قنطورس (ستاره‌ی میزبانش) به اندازه‌ی ۰.۰۲۹ برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید است، درون کمربند زندگی یا منطقه‌ی زیست‌پذیرِ این ستاره جای دارد، منطقه‌ای پیرامون ستاره که آب [سطحی] می‌تواند به حالت مایع بماند.
 |
| آسمان پیرامون ستارگان درخشان آلفا قنطورس-ای‌بی و همچنین ستاره‌ی کوتوله‌ی سرخِ بسیار کم‌نورترِ پروکسیما قنطورس، نزدیکترین ستاره به خورشید. این تصویر از نماهایی که بخشی از "پیمایش دیجیتالی آسمان ۲" را ساخته‌اند پدید آمده. هاله‌ی آبی‌رنگ پیرامون آلفا قنطورس-ای‌بی در فرایند پردازش تصویر پدید آمده ولی خود ستاره واقعا آبی کمرنگ است، مانند خورشید- این تصویر در اندازه‌های بسیار بزرگ‌تر: ۱۰.۹ مگ، ۵۴.۵ مگ |
جرم این سیاره ۲۶ درصد جرم زمین، حدود دو برابر جرم بهرام (مریخ) است و کمی بیش از ۵ روز زمان می‌برد تا به گرد ستاره‌اش بچرخد. این بسیار سبک‌تر و سریع‌تر از دو سیاره‌ی دیگرِ این سامانه است که مدارشان بسیار از ستاره دورتر است. سیاره‌هایی با جرم کمتر از این در جاهای دیگر دیده شده، مانند پی‌اس‌آر بی۱۲۵۷+۱۲بی که یکی از نخستین فراسیاره‌های یافته شده بود و جرمش تنها به ۲ درصد جرم زمین می‌رسد.
فاریا می‌گوید: «[پروکسیما دی] اکنون کم جرم‌ترین سیاره‌ایست که با ترفندِ سرعت شعاعی یافته‌ایم.»«این نشان می‌دهد که این ترفند، با ابزارهای کنونی، به دقتِ کافی برای این رسیده که جستجوی سیاره‌هایی مانند زمین را پیرامون ستارگانی مانند خورشید بیاغازیم.»
به گفته‌ی فاریا، اگرچه سنجش‌ها پُرتوان هستند، سنجش‌های بیشتری نیازست تا این یافته‌مان به درستی استوار و قطعی شود. وی می‌گوید: «این نیاز به تایید با دستگاه‌های دیگر و ترفندهای سیاره‌یابیِ دیگر دارد.»
گزارش یافته‌های این دانشمندان در نشریه‌ی آسترونومی اند آستروفیزیکز منتشر شده است.
--------------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: نیوساینتیست
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر