دو ستاره ناهنجار با سطحی پوشیده از کربن و اکسیژن
 |
| برداشت هنری از ادغام دو کوتوله‌ی سفید |
* بر پایه‌ی پژوهشی تازه، احتمالا این دو ستاره‌ی شگفت‌انگیز در یک برخورد شانسی پدید آمده‌اند.
چیزی که این دو ستاره را ناهنجار کرده سطح بالای کربن و اکسیژن در سطح جوِ آنهاست. این عنصرها با سوختنِ هلیومِ یک ستاره به جا می‌مانند، ولی این فرآیند در هسته‌ی ستاره رخ می‌دهد و بسیار پیش از آن که کربن و اکسیژن چیره شدن بر جو ستاره را آغاز کنند به پایان می‌رسد. شگفت اینکه، این دو ستاره به نظر می‌رسد با وجود سطح ناهنجارشان، هنوز دارند هلیوم می‌سوزانند.
کلاوس ورنر، اخترشناس دانشگاه توبینگن آلمان و نویسنده‌ی اصلی پژوهشنامه‌ی تازه‌ای درباره‌ی این ستاره‌های شگفت‌انگیز می‌گوید: «به طور معمول، انتظار ما اینست که ستارگانی با این همنهش‌های سطحی، سوزاندن هلیوم در هسته‌هایشان را پیش‌تر به پایان برده و اکنون در روندِ تبدیل شدن به کوتوله‌ی سفید باشند.»«این ستاره‌های تازه چالشی جدی برای شناخت ما از فرگشت ستارگانند.»
در این نمونه‌های ویژه، اخترشناسان به دو ستاره به نام‌های پی‌جی۱۶۵۴+۳۲۲ و پی‌جی۱۵۲۸+۰۲۵ نگاه کردند. به جز سطح بالای کربن و اکسیژن در جَوِشان، این دو ستاره همانند ستارگان کوچک و داغ دیگر که در راهِ تبدیل شدن به کوتوله‌ی سفیدند به نظر می‌رسند؛ کوتوله‌های سفید "جنازه‌های ستاره‌ایِ" چگالی‌اند که ستارگان کم‌جرم و میان‌جرم پس از ته کشیدنِ سوختشان از خود به جا می‌گذارند.
با این همه، اخترشناسان بر این باورند که این دو ستاره به دلیل اندازه و دمایشان، هنوز دارند هلیوم می‌سوزانند [یعنی گویا سوخت هسته‌ایشان هنوز ته نکشیده-م]. ولی معمولا، ستارگان عنصرهای سبکی مانند هیدروژن و هلیوم را روی سطحشان نمایش می‌دهند، نه عنصرهای بسیار سنگین‌ترِ کربن و اکسیژن را.
گروه دیگری از دانشمندان نظریه‌ای را برای چگونگی احتمالی پیدایش این دو ستاره‌ی ناهنجار پیشنهاد کرده‌اند.
مارسلو میلر برتولامی، اخترشناس بنیاد اخترفیزیک لاپلاتای آرژانتین و نویسنده‌ی اصلی پژوهشنامه‌ی دوم می‌گوید: «به باور ما، ستارگانی که همکاران آلمانی‌مان یافته‌اند می‌توانند در یک گونه‌ی بسیار کمیابِ رویدادهای ادغام ستاره‌ای میان دو کوتوله‌ی سفید پدید آمده باشند.»
میلر بارتولامی می‌گوید: «معمولا ادغام کوتوله‌های سفید به پیدایش تارگانی سرشار از کربن و اکسیژن نمی‌انجامد.»«ولی ما بر این باوریم که برای سامانه‌های دوتایی که با جرم‌هایی بسیار ویژه شکل گرفته‌اند، یک کوتوله‌ی سفیدِ سرشار از کربن -و اکسیژن- می‌تواند آشفته شود و بر سطحِ کوتوله‌ی سفیدِ دیگر که سرشار از هلیوم است بنشیند و این ستارگان پدید بیایند.»
در این توضیح، هسته‌ی کوتوله‌ی سفیدِ بزرگ‌تر باید عمدتا از هلیوم باشد و هسته‌ی کوتوله‌ی سفید کوچک‌تر هم عمدتا از کربن و هیدروژن. سپس، کوتوله‌ی سفید هلیومی [که بزرگ‌تر است] دیگری را می‌خورد و جرمی که پدید می‌آید دارای اکسیژن و کربن در سطحش [و هلیوم در هسته] خواهد بود.
هرچند با این توضیح هم داده‌های رصدی‌ای که اخترشناسان گرد آورده‌اند هنوز کاملا با هم جور در نمی‌آیند و دانشمندان مطمئن نیستند این برخورد اساسا چگونه از همان آغاز رخ داده. این بدان معناست که پژوهشگران به طور ویژه می‌خواهند روی مدل‌هایی تمرکز کنند که رفتار سامانه‌های دوستاره‌ای را پیش از ادغام بررسی می‌کنند.
یافته‌های این دانشمندان در دو پژوهشنامه، به تاریخ ۷ ژانویه و ۱۲ فوریه در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.
--------------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: اسپیس دات کام
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر