نزدیکترین سیاهچاله به زمین در واقع یک ستاره خون‌آشام است

برداشت هنری از sامانه‌ی اچ‌آر ۶۸۱۹؛ این سامانه از یک ستاره‌ی پخت با قرصی پیرامونش تشکیل شده (ستاره‌ی خون‌آشام؛ پیش‌زمینه) و یک ستاره‌ی رده‌ی بی که مواد از جَوَش مکیده شده (ستاره‌ی پس‌زمینه)- این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

این نمونه‌ای کلاسیک از "شناسایی اشتباه" و از "خون‌آشامی ستاره‌ای" است.

در سال ۲۰۲۰، گروهی از اخترشناسانِ همراه با رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (اِسو) نزدیک‌ترین سیاهچاله به زمین را در سامانه‌ی "اچ‌آر ۶۸۱۹"، تنها ۱۰۰۰ سال نوری دورتر یافتند، ولی دانشمندان دیگری یافته‌های آنان را به چالش کشیدند. [خبر سال ۲۰۲۰ را اینجا خوانده بودید: * سیاهچاله‌ای در همسایگی ما]

چنان که پیداست، گویا بدگمانی آنها درست بوده است. در پژوهشی تازه، یک گروه بین‌المللی از دانشمندان به رهبری ابیگیل فراست از دانشگاه کی‌یو لون در بلژیک، وجودِ یک سیاهچاله در اچ‌آر ۶۸۱۹ را رد کرده‌اند.

پژوهشنامه‌ی آغازین که سال ۲۰۲۰ به نویسندگی دانشمند اِسو، توماس ریوینیوس منتشر شد می‌گفت که اچ‌آر ۶۸۱۹ سامانه‌ای سه‌تایی است، با دو ستاره که یکی در مداری نزدیک به گرد یک سیاهچاله می‌گردد و ستاره‌ای دیگر در مداری بازتر. ولی یک پژوهش در ۲۰۲۰ توسط یولیا بادنشتاینر (آن زمان در کی‌یو لوون و اکنون در اسو) نشان می‌داد که این سامانه را می‌توان دربردارنده‌ی تنها دو ستاره دانست، به شرطی که یکی از ستاره‌ها سرگرم جدا کردن و مکیدنِ بیشترِ جرمِ ستاره‌ی دیگر باشد -پدیده‌ای که گاهی از آن به نام "خون‌آشامی ستاره‌ای" یاد می‌شود.

این سه پژوهشگر بر آن شدند تا برای بررسی دقیق‌ترِ اچ‌آر ۶۸۱۹ و تعیینِ این که کدام توضیح محتمل‌تر است یک گروه تشکیل دهند.

ریوینیوس می‌گوید: «سناریوهایی که ما به دنبالشان بودیم بسیار روشن، بسیارمتفاوت و به سادگی با ابزار مناسب تشخیص‌پذیر بودند.»«ما توافق کردیم که دو چشمه‌ی نور در این سامانه است، پس پرسش این بود که آیا آنها مانند سناریویی که ماده از ستاره کشیده می‌شود، در مداری نزدیک به گرد هم می‌چرخند، یا مانند سناریوی سیاهچاله، بسیار از هم دورند.»

پژوهش آغازین ریوینیوس بر پایه‌ی مشاهداتی بود که با یک تلسکوپ کوچک انجام شده بودند، ولی این گروه تازه برای پژوهششان به سراغ تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) و تداخل‌سنج تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی‌آی) در اِسو رفتند- دو دستگاه پُرتوان در شیلی که نسبت به ابزارهایی که در پژوهش نخستِ ریوینیوس به کار رفته بود، می‌توانستند تصویرهای پرجزییات‌تری را از اچ‌آر ۶۸۱۹ بگیرند.

با رصدهای نیرومندتر، شرایط در اچ‌آر ۶۸۱۹ روشن شد- در این سامانه تنها دو ستاره در مداری تنگ به سر می‌برند و هیچ سیاهچاله‌ای هم در کار نیست. ولی نبودِ یک سیاهچاله جای ماتم گرفتن ندارد.

بادنشتاینر می‌گوید: «بهترین برداشتِ (تفسیرِ) ما تاکنون این بوده که ما این سامانه‌ی دوتایی را در یک لحظه، اندکی پس از آن که یکی از ستارگان جوِ ستاره‌ی همدمش را مکیده بوده دیده بودیم.» این برداشت، نظریه‌ی خون‌آشامی ستاره‌ای را تایید می‌کند.

فراست می‌گوید: «دیدن چنین گامِ پسا-برهمکنشی بی‌اندازه دشوار است زیرا گامی بسیار کوتاه است: «این یافته‌های ما برای اچ‌آر ۶۸۱۹ را بسیار هیجان‌انگیز می‌کند، زیرا نماینده‌ی نامزدی عالی برای بررسی شیوه‌ی اثرِ این خون‌آشامی بر فرگشت ستارگان بزرگ و به نوبه‌ی خود بر پیدایشِ پدیده‌های مرتبط به آنها، از جمله موج‌های گرانشی و انفجارهای خشونت‌بار ابرنواختری است.»

یافته‌های این دانشمندان در شماره‌ی چهارشنبه، ۲ مارس نشریه‌ی آسترونومی اند آستروفیزیکز منتشر شده است.


--------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه‌نامه:

mistaken identity - stellar vampirism - European Southern Observatory - ESO - black hole - Earth - HR 6819 - Abigail Frost - KU Leuven - Belgium - Thomas Rivinius - triple system - star - Julia Bodensteiner - Very Large Telescope - VLT - Very Large Telescope Interferometer - VLTI - Chile - binary system - gravitational wave - supernova - Astronomy & Astrophysics - B-type
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

0 دیدگاه شما:

Blogger template 'Browniac' by Ourblogtemplates.com 2008

بالای صفحه