پَستاب حماسی در پی انفجار احتمالی یک "کیلونواختر"
 |
| برداشت هنری از پیامدهای یک "کیلونواختر" (گران‌نواختر)، رویداد نیرومند و سهمگینی که در برخورد و ادغام دو ستاره‌ی نوترونی رخ می‌دهد |
* احتمال می‌رود دو ستاره‌ی نوترونی فرا-چگال با هم ادغام شده و یک رویداد "کیلونواحتر" (گران‌نواختر) را پدید آورده باشند.
کیلونواخترها در پی برخورد دو ستاره‌ی نوترونی بی‌اندازه چگال (پسماندِ ستارگانی که خود در انفجارهای ابرنواختری مُرده‌اند) رخ می‌دهند. اکنون اخترشناسان می‌پندارند پَس‌تابِ پرتو ایکسی را از یکی از این رویدادها به نام "جی‌دبلیو۱۷۰۸۱۷" دیده‌اند.
گروه یابنده می‌گویند با گسترش و انبساطِ آوارهای پدید آمده در این برخورد، موج شوکی همانند بمب صوتی هم مواد پیرامون را داغ کرده تا اندازه‌ای که این مواد، پرتوهای ایکس پدید آورده‌اند.
از سوی دیگر، شاید هم اثر دیگری همانند این یکی، ولی این بار با سرازیر شدن مواد به سوی سیاهچاله‌ای که از ادغام دو ستاره‌ی نوترونی پدید آمده رخ داده باشد، از همین رو اخترشناسان هشدار دادند که این یافته مطمئن نیست. هرچند هر یک از این دو که باشد، نخستین نمونه‌ی شناخته شده برای جهان دانش خواهد بود.
رهبر پژوهشگران، اپراجیتا هاجلا، دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد اخترفیزیک در دانشگاه نورث‌وسترن می‌گوید: «ما اینجا برای بررسی پیامد ادغام ستارگان نوترونی وارد قلمروی ناشناخته‌ای شده‌ایم.»«ما داریم برای نخستین بار به چیزی تازه و فراباور نگاه می‌کنیم. این به ما شانسی برای بررسی و شناخت فرآیندهای فیزیکی تازه‌ای که تاکنون ندیده بوده‌ایم می‌دهد.»
این رویدادِ ستاره‌ی نوترونی از پیش برای دانشمندان شناخته شده بود، چون رویدادی بود که در پی ادغامِ ۱۷ اوت ۲۰۱۷ رخ داد و نخستین نمونه‌ی آشکارسازی چنین رویدادهایی به کمک موج‌های گرانشی بود. اخترشناسان برای شناختِ چگونگیِ دگرگونی‌های منطقه به بررسی این ناحیه ادامه می‌دهند. [نوشتارهای مربوط به این رویداد را با جستجوی برچسب "GW170817" در وبلاگ یک ستاره در هفت آسمان بخوانید.]
اخترشناسان گسیلش‌های پرتو ایکس را اندکی پس از رویداد، به کمک رصدخانه‌ی پرتو ایکس چاندرای ناسا دیدند، ولی این گسیلش‌ها از اوایل ۲۰۱۸ آغاز به ناپدید شدن کردند. هرچند گروه هاجلا نشان داد که کاهش این پرتوها در سال ۲۰۲۰ متوقف شد و گسیلش پرتو ایکس تقریبا ثابت و پایدار ماند.
اعضای این گروه می‌گویند پایستگی در درخشش پرتو ایکس چیزی بود که خبر از یک رویداد نامعمول می‌داد. رافائلا مارگوتی، اخترفیزیکدان دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و نویسنده‌ی ارشد این پژوهش می‌گوید: «گویا برای توضیحِ چیزی که داریم می‌بینیم نیاز به یک چشمه‌ی پرتو ایکسِ به کلی متفاوت داریم.»
با این همه، پی بردن به دلیل اصلی نیازمندِ بررسی‌های بیشتر خواهد بود. اگر این براستی یک کیلونواختر باشد، پژوهشگران انتظار دارند که با پیشروی موج شوک در محیط پیرامون، گسیلش‌های پرتو ایکس و رادیویی درخشان‌تر شوند. ولی اگر یک سیاهچاله باشد، برون‌دهی باید کاهش یابد یا ثابت بماند.
پژوهشنامه‌ای در این باره در شماره‌ی دوشنبه، ۲۸ فوریه‌ی نشریه‌ی آستروفیزیکال جورنال لترز منتشر شده است.
--------------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع:اسپیس دات کام
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر