راز شفق‌های نارنجی
 |
| این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
نمایش تازه‌ای از شفق‌های قطبی بر فراز کانادا کارشناسان را در شگفتی فرو برده است. چه رازی در آنهاست؟ رنگ نارنجی‌شان! خلبان مت ملنیک در روز ۲۳ فوریه سرگرم پرواز در فرازای ۳۶ هزار پایی بر فراز کانادا بود که این نورها با رنگ شگفت‌انگیز را از پشت پنجره‌ی کابین خلبان دید.
وی می‌گوید: «من بیش از ۱۳ سالست که شفق‌های قطبی را پیگیری و عکاسی می‌کنم (اغلب هم از درون هواپیما) و این نخستین بارست که رنگ نارنجی را می‌بینیم.»
شگفتی رنگ نارنجی در چیست؟ جو میناو از مرکز پروازهای فضایی مارشال ناسا توضیح می‌دهد: «از دید نظری، نیتروژن و اکسیژن (N2 ،N2+ و O2+) می‌توانند پرتوهایی در طول موج نارنجی بگسیلند، ولی این نور معمولا در برابر پرتوهای نیرومندتری که همین مولکول‌ها در انتهای سرخِ طیف می‌گسیلند کم‌جان و ضعیف است. درک این که رنگ نارنجی چگونه می‌تواند در یک نمایش شفق قطبی برتری یافته و خودنمایی کند دشوار است.»
با این همه، ملنیک می‌گوید: «به نظر می‌رسید که اینها شفق‌های واقعی باشند.» یک کناره‌ی نارنجی همگام با شفق‌های قطبی معمولیِ سرخ و سبز در آن بالا می‌رقصید. به نظر نمی‌رسید نور ساختگی چراغ شهرها یا گرگ‌ومیشِ دوردست باشد. افزون بر این، ملنیک رنگ نارنجی را با چشم نامسلح خود دید و دوربینش هم آن را ثبت کرد.
شلمار اوکساویک، فیزیکدان فضا در مرکز دانشگاهی سوالبار (یونیس، UNIS) پنداشتی دارد: «به طور معمول، شفق‌های قطبی توسط الکترون‌هایی با انرژی کمتر از ۱۰ کیلوالکترون‌ولت پدید می‌آیند. این الکترون‌ها که از فضا می‌بارند، در فرازای ۱۰۰ کیلومتری، جایی که رنگ برتر "سبز" است (رنگی که دستاورد برخورد این الکتروون‌ها به اکسیژن است) از پیشروی بازمی‌ایستند. ولی در زمان فعالیت‌های نیرومند، اکترون‌ها می‌توانند به انرژی‌های ۲۰ کیلوالکترون‌ولت وحتی بیشتر برسند. این الکترون‌ها تا ژرفای پایین‌تری در جو، ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتری نفوذ می‌کنند. در این فرازا، مولکول‌های نیتروژن چیرگی دارند، با چندین خط گسیلشی به رنگ‌های آبی، بنفش، نارنجی، سرخ و سرخابی.»
اوکساویک می‌افزاید: «من فکر می‌کنم این چیزی‌ست که در تصویر رخ داده.»«در این روز ویژه، الکترون‌هایی که می‌باریدند به اندازه‌ای پرانرژی بودند که تا ژرفای پایین‌تری در جو نفوذ کردند (شاید تا فرازای ۸۰-۹۰ کیلومتری)، جایی که مولکول‌های نیتروژن طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها را می‌گسیلیدند و از آمیزه‌ی آنها، چیزی که مانند یک تابش نارنجی بود پدید می‌آمد.»
همکار اوکساویک، فرد سی‌یرنس از رصدخانه‌ی شفقی یونیس با او همرای است، ولی همچنین در شگفت است که: «چرا ما تاکنون هرگز چنین چیزی را اینجا در سوالبار با دوربین‌هایمان ندیده بودیم؟» این به راستی یک راز است.
آیا شما تاکنون شفق قطبی نارنجی دیده‌اید؟ اگر دیده‌اید عکسی از آن را به اسپیس‌ودر بفرستید.
وی می‌گوید: «من بیش از ۱۳ سالست که شفق‌های قطبی را پیگیری و عکاسی می‌کنم (اغلب هم از درون هواپیما) و این نخستین بارست که رنگ نارنجی را می‌بینیم.»
شگفتی رنگ نارنجی در چیست؟ جو میناو از مرکز پروازهای فضایی مارشال ناسا توضیح می‌دهد: «از دید نظری، نیتروژن و اکسیژن (N2 ،N2+ و O2+) می‌توانند پرتوهایی در طول موج نارنجی بگسیلند، ولی این نور معمولا در برابر پرتوهای نیرومندتری که همین مولکول‌ها در انتهای سرخِ طیف می‌گسیلند کم‌جان و ضعیف است. درک این که رنگ نارنجی چگونه می‌تواند در یک نمایش شفق قطبی برتری یافته و خودنمایی کند دشوار است.»
با این همه، ملنیک می‌گوید: «به نظر می‌رسید که اینها شفق‌های واقعی باشند.» یک کناره‌ی نارنجی همگام با شفق‌های قطبی معمولیِ سرخ و سبز در آن بالا می‌رقصید. به نظر نمی‌رسید نور ساختگی چراغ شهرها یا گرگ‌ومیشِ دوردست باشد. افزون بر این، ملنیک رنگ نارنجی را با چشم نامسلح خود دید و دوربینش هم آن را ثبت کرد.
شلمار اوکساویک، فیزیکدان فضا در مرکز دانشگاهی سوالبار (یونیس، UNIS) پنداشتی دارد: «به طور معمول، شفق‌های قطبی توسط الکترون‌هایی با انرژی کمتر از ۱۰ کیلوالکترون‌ولت پدید می‌آیند. این الکترون‌ها که از فضا می‌بارند، در فرازای ۱۰۰ کیلومتری، جایی که رنگ برتر "سبز" است (رنگی که دستاورد برخورد این الکتروون‌ها به اکسیژن است) از پیشروی بازمی‌ایستند. ولی در زمان فعالیت‌های نیرومند، اکترون‌ها می‌توانند به انرژی‌های ۲۰ کیلوالکترون‌ولت وحتی بیشتر برسند. این الکترون‌ها تا ژرفای پایین‌تری در جو، ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتری نفوذ می‌کنند. در این فرازا، مولکول‌های نیتروژن چیرگی دارند، با چندین خط گسیلشی به رنگ‌های آبی، بنفش، نارنجی، سرخ و سرخابی.»
اوکساویک می‌افزاید: «من فکر می‌کنم این چیزی‌ست که در تصویر رخ داده.»«در این روز ویژه، الکترون‌هایی که می‌باریدند به اندازه‌ای پرانرژی بودند که تا ژرفای پایین‌تری در جو نفوذ کردند (شاید تا فرازای ۸۰-۹۰ کیلومتری)، جایی که مولکول‌های نیتروژن طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها را می‌گسیلیدند و از آمیزه‌ی آنها، چیزی که مانند یک تابش نارنجی بود پدید می‌آمد.»
همکار اوکساویک، فرد سی‌یرنس از رصدخانه‌ی شفقی یونیس با او همرای است، ولی همچنین در شگفت است که: «چرا ما تاکنون هرگز چنین چیزی را اینجا در سوالبار با دوربین‌هایمان ندیده بودیم؟» این به راستی یک راز است.
آیا شما تاکنون شفق قطبی نارنجی دیده‌اید؟ اگر دیده‌اید عکسی از آن را به اسپیس‌ودر بفرستید.
--------------------------------------------------
تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
aurora - Canada - pilot - Matt Melnyk - cockpit window - Joe Minow -
NASA - Marshall Space Flight Center - nitrogen - oxygen - N2 - N2+ - O2+
- wavelength - spectrum - Kjellmar Oksavik - University Center in
Svalbard - UNIS - electron - molecule - Fred Sigernes - UNIS Aurora
Observatory
منبع: اسپیس‌ودر
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر