سیاره تیر هم مانند زمین دارای "توفان‌های مغناطیسی" است
یک گروه بین‌المللی از دانشمندان نشان داده که سیاره‌ی تیر (عطارد)، کوچک‌ترین سیاره‌ی سامانه‌ی خورشیدی، دارای توفان‌های زمین‌مغناطیسی (ژئومغناطیسی) مانند این توفان‌ها در زمین است.
در این پژوهش، دانشمندانی در آمریکا، کانادا و چین، دربردارنده‌ی پژوهشی توسط هوی ژانگ، استاد فیزیک فضا در بنیاد ژئوفیزیک دانشگاه آلاسکا در فربنکس همکاری داشتند.
یافته‌ی آنها پاسخی به این پرسش است که آیا سیاره‌های دیگر، از جمله سیاره‌های بیرون از سامانه‌ی خورشیدی، می‌توانند بدون توجه به اندازه‌ی مغناطیس‌سپهرشان، دارای توفان‌های زمین‌مغناطیسی باشند یا نه و نیز آیا آنها هم یون‌سپهرهایی مانند زمین دارند یا نه.
این پژوهش در ماه فوریه در دو پژوهشنامه منتشر شد. ژانگ یکی از نویسندگانِ هر دو پژوهشنامه بود.
در این پژوهش، دانشمندانی در آمریکا، کانادا و چین، دربردارنده‌ی پژوهشی توسط هوی ژانگ، استاد فیزیک فضا در بنیاد ژئوفیزیک دانشگاه آلاسکا در فربنکس همکاری داشتند.
یافته‌ی آنها پاسخی به این پرسش است که آیا سیاره‌های دیگر، از جمله سیاره‌های بیرون از سامانه‌ی خورشیدی، می‌توانند بدون توجه به اندازه‌ی مغناطیس‌سپهرشان، دارای توفان‌های زمین‌مغناطیسی باشند یا نه و نیز آیا آنها هم یون‌سپهرهایی مانند زمین دارند یا نه.
این پژوهش در ماه فوریه در دو پژوهشنامه منتشر شد. ژانگ یکی از نویسندگانِ هر دو پژوهشنامه بود.
 |
| برداشت هنری از فضاپیمای مسنجر که به سوی سیاره‌ی تیر می‌رود |
پژوهشنامه‌ی نخست ثابت می‌کند که این سیاره یک "جریان حلقه‌ای" دارد، میدانی چنبره-مانند از ذرات باردار که از پهلو و به گونه‌ای جانبی به گرد سیاره، به جز قطب‌های آن، می‌گردند. پژوهشنامه‌ی دوم وجود توفان‌های زمین‌مغناطیسی را که توسط این حلقه‌ی جریان [پیرامون سیاره ی تیر] پدید می‌آیند نشان می‌دهد.
توفان زمین‌مغناطیسی یک آشفتگی بزرگ در مغناطیس‌سپهر یک سیاره است که از تراوش انرژی از باد خورشیدی پدید می‌آید. چنین توفان‌هایی در مغناطیس‌سپهر زمین به پیدایش شفق‌های قطبی می‌انجامند و می توانند ارتباط‌های رادیویی را بر هم بزنند.
یافتن توفان‌های زمین‌مغناطیسی در شماره‌ی ۱۸ فوریه‌ی نشریه‌ی "ساینس چینا تکنولوجیکال ساینسز" منتشر شد. کیگانگ زونگ از بنیاد فیزیک فضا و فناوری کاربردی دانشگاه پکن و بنیاد پژوهش‌های قطبی چین نوبسنده‌ی آن بود.
این پژوهشنامه بر پایه‌ی یافته‌هایی بود که یک روز پیش‌تر متشر شده بودند و از راه داده‌های رصدی، پیشنهادهای گذشته درباره‌ی این که تیر یک جریان حلقه‌ای دارد را تایید می‌کردند. زمین هم یک جریان حلقه‌ای دارد.
نویسنده ی پژوهشنامه‌ی "جریان حلقه‌ای" که در نشریه‌ی نیچر کامیونیکیشنز منتشر شد، جیوتونگ ژو از بنیاد پژوهش های فضایی و فناوری کاربردی دانشگاه پکن بود. هفت نفر از ۱۴ دانشمندِ درگیر در این پژوهش‌ها ری هر دو پژوهشنامه کار کردند.
ژانگ درباره‌ی توفان‌های مغناطیسی تیر می‌گوید فرآیندها کاملا همانند چیزیست که در زمین رخ می‌دهد: «تفاوت‌های اصلی در اندازه‌ی سیاره‌هاست و این که تیر دارای یک میدان مغناطیسی کم‌جان (ضعیف) است و عملا هوایی هم ندارد.»
تایید توفان‌های زمین‌مغناطیسی در سیاره‌ی تیر دستاوردِ پژوهش‌هایی‌ست که به کمک یک همرویدادی شانسی امکان‌پذیر شد: رشته‌ای از فوران‌های تاج خورشیدی از ۸ تا ۱۸ آوریل ۲۰۱۵، و پایانِ کارِ کاوشگر فضایی مسنجر ناسا در آوریل همان سال؛ مسنجر که در سال ۲۰۰۴ راهی تیر شده بود، در زمانِ پایانِ برنامه‌ریزی شده‌ی ماموریتش، در روز ۳۰ آوریل ۲۰۱۵ به سطح این سیاره برخورد کرده و نابود شد.
یک فوران تاج خورشیدی یا سی‌ام‌ئی، ابری از پلاسمای خورشیدی است که از آن بیرون زده. این ابر دربردارنده‌ی میدان مغناطیسیِ جاسازی شده‌ی خود این پلاسما هم هست.
فوران تاج خورشیدی در ۱۴ آوریل کلیدی برای دانشمندان بود. این سی‌ام‌ئی جریان حلقه‌ایِ سیاره‌ی تیر را در سمتِ رو به خورشیدش فشرد و انرژی جریان را افزایش داد.
در پژوهشنامه‌ی دوم آمده که: بررسی تازه‌ی داده‌های مسنجر، که در زمان آن سی‌ام‌ئی به سیاره نزدیک‌تر شده بود "پدیده‌ی تشدیدِ جریان حلقه‌ای را نشان می‌دهد که برای پدید آوردن توفان‌های مغناطیسی ضروری بود."
ژانگ می‌گوید: «شدت یافتنِ ناگهانیِ یک جریان حلقه‌ای به گام اصلی در یک توفان مغناطیسی می‌انجامد.»
ولی این بدان معنا نیست که سیاره‌ی تیر دارای نمایش‌های شفقی مانند زمین است.
در زمین، این توفان‌ها زمانی نمایش‌های شفقی به راه می اندازند که ذرات باد خورشیدی با ذرات هوا برهم‌کنش می‌کنند. ولی در تیر، ذرات باد خورشیدی با هیچ هوایی روبرو نمی‌شوند. به جای آن، بدون مانع به سطح می‌رسند و بنابراین تنها از راه بررسی در پرتوهای ایکس و گاما می‌توانند دیده شوند.
بر پایه‌ی آنچه در پژوهشنامه‌ی دوم آمده، یافته‌های دو پژوهشنامه نشان می‌دهد که توفان‌های مغناطیسی "می‌توانند یک پدیده‌ی رایج در سیاره‌های مغناطیده باشند."
در پایان این پژوهشنامه می‌خوانیم: «یافته‌های به دست آمده از مسنجر پس از کشف میدان مغناطیسی سیاره‌ای ذاتیِ آن، بینش فریبنده‌ی دیگری از جایگاه سیاره‌ی تیر در فرگشت سامانه‌ی خورشیدی به ما می‌دهد.»
دانشگاه آلبرتا در ادمونتون، دانشگاه میشیگان و بخش دانش هلیوفیزیک در مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا از جمله‌ی دیگر نهادهای درگیر در این پژوهش بودند.
توفان زمین‌مغناطیسی یک آشفتگی بزرگ در مغناطیس‌سپهر یک سیاره است که از تراوش انرژی از باد خورشیدی پدید می‌آید. چنین توفان‌هایی در مغناطیس‌سپهر زمین به پیدایش شفق‌های قطبی می‌انجامند و می توانند ارتباط‌های رادیویی را بر هم بزنند.
یافتن توفان‌های زمین‌مغناطیسی در شماره‌ی ۱۸ فوریه‌ی نشریه‌ی "ساینس چینا تکنولوجیکال ساینسز" منتشر شد. کیگانگ زونگ از بنیاد فیزیک فضا و فناوری کاربردی دانشگاه پکن و بنیاد پژوهش‌های قطبی چین نوبسنده‌ی آن بود.
این پژوهشنامه بر پایه‌ی یافته‌هایی بود که یک روز پیش‌تر متشر شده بودند و از راه داده‌های رصدی، پیشنهادهای گذشته درباره‌ی این که تیر یک جریان حلقه‌ای دارد را تایید می‌کردند. زمین هم یک جریان حلقه‌ای دارد.
نویسنده ی پژوهشنامه‌ی "جریان حلقه‌ای" که در نشریه‌ی نیچر کامیونیکیشنز منتشر شد، جیوتونگ ژو از بنیاد پژوهش های فضایی و فناوری کاربردی دانشگاه پکن بود. هفت نفر از ۱۴ دانشمندِ درگیر در این پژوهش‌ها ری هر دو پژوهشنامه کار کردند.
ژانگ درباره‌ی توفان‌های مغناطیسی تیر می‌گوید فرآیندها کاملا همانند چیزیست که در زمین رخ می‌دهد: «تفاوت‌های اصلی در اندازه‌ی سیاره‌هاست و این که تیر دارای یک میدان مغناطیسی کم‌جان (ضعیف) است و عملا هوایی هم ندارد.»
تایید توفان‌های زمین‌مغناطیسی در سیاره‌ی تیر دستاوردِ پژوهش‌هایی‌ست که به کمک یک همرویدادی شانسی امکان‌پذیر شد: رشته‌ای از فوران‌های تاج خورشیدی از ۸ تا ۱۸ آوریل ۲۰۱۵، و پایانِ کارِ کاوشگر فضایی مسنجر ناسا در آوریل همان سال؛ مسنجر که در سال ۲۰۰۴ راهی تیر شده بود، در زمانِ پایانِ برنامه‌ریزی شده‌ی ماموریتش، در روز ۳۰ آوریل ۲۰۱۵ به سطح این سیاره برخورد کرده و نابود شد.
یک فوران تاج خورشیدی یا سی‌ام‌ئی، ابری از پلاسمای خورشیدی است که از آن بیرون زده. این ابر دربردارنده‌ی میدان مغناطیسیِ جاسازی شده‌ی خود این پلاسما هم هست.
فوران تاج خورشیدی در ۱۴ آوریل کلیدی برای دانشمندان بود. این سی‌ام‌ئی جریان حلقه‌ایِ سیاره‌ی تیر را در سمتِ رو به خورشیدش فشرد و انرژی جریان را افزایش داد.
در پژوهشنامه‌ی دوم آمده که: بررسی تازه‌ی داده‌های مسنجر، که در زمان آن سی‌ام‌ئی به سیاره نزدیک‌تر شده بود "پدیده‌ی تشدیدِ جریان حلقه‌ای را نشان می‌دهد که برای پدید آوردن توفان‌های مغناطیسی ضروری بود."
ژانگ می‌گوید: «شدت یافتنِ ناگهانیِ یک جریان حلقه‌ای به گام اصلی در یک توفان مغناطیسی می‌انجامد.»
ولی این بدان معنا نیست که سیاره‌ی تیر دارای نمایش‌های شفقی مانند زمین است.
در زمین، این توفان‌ها زمانی نمایش‌های شفقی به راه می اندازند که ذرات باد خورشیدی با ذرات هوا برهم‌کنش می‌کنند. ولی در تیر، ذرات باد خورشیدی با هیچ هوایی روبرو نمی‌شوند. به جای آن، بدون مانع به سطح می‌رسند و بنابراین تنها از راه بررسی در پرتوهای ایکس و گاما می‌توانند دیده شوند.
بر پایه‌ی آنچه در پژوهشنامه‌ی دوم آمده، یافته‌های دو پژوهشنامه نشان می‌دهد که توفان‌های مغناطیسی "می‌توانند یک پدیده‌ی رایج در سیاره‌های مغناطیده باشند."
در پایان این پژوهشنامه می‌خوانیم: «یافته‌های به دست آمده از مسنجر پس از کشف میدان مغناطیسی سیاره‌ای ذاتیِ آن، بینش فریبنده‌ی دیگری از جایگاه سیاره‌ی تیر در فرگشت سامانه‌ی خورشیدی به ما می‌دهد.»
دانشگاه آلبرتا در ادمونتون، دانشگاه میشیگان و بخش دانش هلیوفیزیک در مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا از جمله‌ی دیگر نهادهای درگیر در این پژوهش بودند.
-------------------------------------------------
تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
Mercury - solar system - planet - geomagnetic storm - Earth - United
States - Canada - China - Hui Zhang - University of Alaska Fairbanks
Geophysical Institute - magnetosphere - ionosphere - ring current -
doughnut - charged - pole - solar wind - aurora - radio communication -
Science China Technological Sciences - QiuGang Zong - Institute of Space
Physics and Applied Technology - Peking University - Polar Research
Institute of China - Nature Communications - Jiutong Zhao - magnetic
storm - magnetic field and - coronal mass ejection - NASA - Messenger
space probe - CME - sun - plasma - X-ray - gamma ray - University of
Alberta - Edmonton - University of Michigan - Heliophysics Science
Division - Goddard Space Flight Center
منبع: ساینس‌دیلی
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر