هابل ۳۲ سالگی خود را با یک گروه کهکشانی جشن گرفت
 |
| این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر (۳.۹ مگ) |
تلسکوپ فضایی اسا/ناسای هابل ۳۲مین سالروز تولدش را با نمایی خیره‌کننده از یک گروه پنج‌تاییِ نامعمول و بهم فشرده‌ی کهکشانی به نام "گروه فشرده‌ی هیکسون ۴۰" (اچ‌سی‌جی ۴۰) جشن گرفته است. این تصویر یک دَمِ ویژه از زندگی این کهکشان‌ها را بازمی‌نمایاند، لحظه‌ای که پیش از پیوستن و ادغام با یکدیگر، گرد هم می‌آیند.
این نمایشگاه دربردارنده‌ی سه کهکشان مارپیچ-گونه، یک کهکشان بیضیگون و یک کهکشان عدسی (عدس-مانند) است. این کهکشان‌های گوناگون به گونه‌ای، بر سر راه هم آمده‌اند تا چهل‌تکه‌ی کهکشانی بسیار شلوغ و گلچین شده‌ای را بیافرینند.
همه‌ی کهکشان‌های این گروه که درگیر یک رقص گرانشی آرام شده‌اند، به اندازه‌ای فشرده شده و تنگِ هم آمده‌اند که با هم می‌توانند در منطقه‌ای از فضا به قطر کمتر از دو برابزِ قرص ستاره‌ایِ راه شیری جای بگیرند.
هرچند که چنین گروه‌های کهکشانی‌ای را می‌توان در قلب خوشه‌های کهکشانی
غول‌پیکر پیدا کرد، ولی این کهکشان‌ها به گونه‌ای ویژه، در پهنه‌ی کوچکی از
کیهان که در آنند، در راستای صورت فلکی مار باریک، تنها و جداافتاده هستند.
گفتنی‌ست فاصله‌ی این گروه از زمین به حدود ۳۰۰ میلیون سال نوری می‌رسد.
یک
احتمال اینست که انبوه فراوانی از ماده‌ی تاریک (گونه‌ای ماده‌ی نادیدنی و
کم‌شناخته شد) همراه و در پیوند با این کهکشان‌ها است. اگر آنها به هم
نزدیک شوند، ماده‌ی تاریک می‌تواند ابر بزرگی بسازد که این کهکشان‌ها در آن
بچرخند. با جابجایی این کهکشان‌ها در ماده‌ی تاریک، یک نیروی اصطکاک که
دستاورد اثرهای گرانشی آنست را حس می‌کنند. این نیرو از سرعت آنها می‌کاهد و
باعث می‌شود انرژی از دست بدهند و کم کم به هم نزدیک و نزدیک‌تر شوند.
 |
| هر رنگ در این تصویر گروه هیکسون ۴۰ نماینده‌ی طول موجی ویژه است. چنانچه اندازه‌گیری پایین تصویر نشان می‌دهد، این گروه در فضایی به قطرِ کمتر از دو قرص راه شیری جای گرفته‌اند- این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر (۴ مگ) |
بنابراین ما در این تصویر، این کهکشان‌ها را در لحظه‌ای بسیار ویژه از زندگی‌شان می‌بینیم. آنها سرانجام تا حدود ۱ میلیارد سال دیگر به هم برخورد کرده، ادغام می‌شوند و یک کهکشان یگانه‌ی بیضیگون غول‌پیکر را می‌آفرینند.
اخترشناسان این گروه فشرده‌ی کهکشانی را نه تنها در نور دیدنی (مریی)، بلکه در طول موج‌های رادیویی، فروسرخ و پرتوهای ایکس بررسی کرده‌اند. تقریبا هر یک از کهکشان‌ها دارای یک چشمه‌ی فشرده‌ی رادیویی در هسته‌اش است که می‌تواند گواهی بر وجود یک ابرسیاهچاله (سیاهچاله‌ی کلان‌جرم) در آن باشد. داده‌های پرتو ایکس نشان می‌دهند که این کهکشان‌ها برهم‌کنش‌های گرانشی هم داشته‌اند، که وجود انبوهی از گاز داغ در میان آنها نشانگر چنین چیزی‌ست. داده‌های فروسرخ هم سرنخ‌هایی را از نرخ ستاره‌زایی در آنها نشان می‌دهند.
اگرچه تاکنون در پیمایش‌های آسمان در چندین دهه‌ی گذشته، بیش از ۱۰۰ نمونه از چنین گروه‌های کهکشانی فشرده‌ای رده‌بندی شده، ولی گروه فشرده‌ی هیکسون ۴۰ یکی از فشرده‌ترینِ آنهاست. بر پایه‌ی مشاهدات، احتمالا چنین گروه‌های فشرده‌ای در آغاز کیهان فراوان‌تر بوده‌اند و برای نیرو دادن به سیاهچاله‌ها سوخت فراهم می‌کردند، سیاهچاله‌هایی به نام اختروش که نورشان که از فراداغ شدن موادی‌ست که به کامشان سرازیر شده، از دوردست‌های فضا دیده می‌شود.
بررسی جزییات کهکشان‌ها در گروه‌های نزدیکی مانند این به اخترشناسان کمک می‌کند تا دریابند کهکشان‌ها کِی و کجا گرد هم آمده‌اند و از چه چیزی گردآوری شده‌اند.
 |
| نمایی گسترده از گروه فشرده‌ی هیکسون ۴۰. خود این گروه را می‌توانید در مرکز تصویر ببینید- این تصویر در اندازه‌های بزرگ، بزرگ‌تر (۵.۹ مگ)، بسیار بزرگ‌تر (۷۱ مگ) |
-------------------------------------------------
تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: esahubble
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر