سیاهچاله‌ای به اندازه یک دونات

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

در روز ۱۲ می ۲۰۲۲، یک شبکه‌ی جهانی از اخترشناسان در همکاری تلسکوپ ایونت هورایزن (افق رویداد، EHT) نخستین تصویر از ابرسیاهچاله‌ی مرکز کهکشان راه شیری را به نمایش گذاشتند. این سیاهچاله با نام "کمان ای*"، ۲۷۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و پهنای سایه‌اش در آسمان تنها ۵۲ میکروثانیه‌ی قوس است. این تقریبا به اندازه‌ی یک دونات بر روی سطح ماه که از زمین دیده شود است!

چنین نقطه‌ی ریزی حتی برای بزرگ‌ترین تک-تلسکوپ‌ها هم نادیدنی است. تلسکوپ ایونت هورایزن داده‌های چندین رادیوتلسکوپ در سرتاسر زمین، از جمله آلما و اَپِکس متعلق به اِسو را به هم آمیخت. چنین آمیزه‌ای، با بهره از ترفندی به نام "تداخل‌سنجی با خط پایه‌ی بسیار بلند"، به گونه‌ای کارآمد یک تلسکوپ مجازی غول‌پیکر "به پهنای زمین" را پدید آورد. سپس دانشمندان با بهره از یک رشته الگوریتم‌های پیچیده برای غربال کردن داده‌ها، به بازسازی تصویری که امروز می‌بینیم پرداختند.

سیاهچاله‌ها را نمی‌توان یکراست (به طور مستقیم) تصویربرداری کرد زیرا یکپارچه تاریکند، ولی اخترشناسان می‌توانند موج‌های رادیویی که از گاز و غبار اَبَرداغ و برافروخته‌ی پیرامون آنها گسیلیده می‌شود را بسنجند و شکل دونات-مانندی را که در تصویر کمان ای* می‌بینیم بیافرینند.

--------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه‌نامه:Event Horizon Telescope Collaboration - supermassive black hole - Milky Way galaxy - black hole - Sagittarius A* - Sgr A* - donut - moon - Earth - radio telescope - ALMA - APEX - ESO - very-long-baseline interferometry - algorithm - radio wave -

منبع: ESO

برگردان: یک ستاره در هفت آسمان