نخستین لرزه خورشید در چرخه ۲۵
 |
| نمایی ثابت از نخستین هورلرزه‌ی شناخته شده، که رصدخانه‌ی فضایی سوهو آن را در ۹ ژوئیه‌ی ۱۹۹۶ به تصویر کشید |
بیست و شش سال پیش، پژوهشگران فعالیت‌های لرزه‌ای را در خورشید کشف کردند. در آن هنگام، یک گروه به رهبری دکتر الکساندر کوزوویچف که در آن زمان در دانشگاه استنفورد بود موج‌هایی دایره‌ای را شناسایی کرد که از هسته‌ی برخی از شراره‌های خورشیدی به بیرون موج می‌زدند.
آنها این لرزش‌ها را خورشیدلرزه یا "هورلرزه" نامیدند- بسیار همانند زمین‌لرزه ولی بی‌اندازه نیرومندتر. یک هورلرزه‌ی ساده دربردارنده‌ی ۴۰ هزار برابر انرژی بیشتری نسبت به انرژی آزادشده در زمین‌لرزه‌ی بزرگ سانفرانسیسکو در ۱۹۰۶ است. این موج‌های لرزه‌ای خورشیدی به نظر می‌رسد موج‌های تَنجِشی یا "طولی" باشند، مانند موج‌های "پی (P)" که در زمین‌لرزه پدید می‌آید. آنها در درون خورشید پیش‌می‌روند و چه بسا در سمت مخالف خورشید به هم بازمی‌‌پیوندند و یک نمونه‌ی کم‌جان از الگوی موجی آغازین را پدید می‌آورند.
کوزوویچف و همکرانش از آن زمان تاکنون صدها هورلرزه را مشاهده کرده‌اند. همه‌ی شراره‌ها هورلرزه پدید نمی‌آورند و این یک راز است. افزون بر این، این موج‌ها رفتار شگفت‌انگیزی دارند. یک موج معمولی با سرعت آغازینِ حدود ۳۲۰۰۰ کیلومتر بر ساعت آغاز می‌شود، سپس تا بیشینه‌ی سرعت ۴۰۰ هزار کیلومتر بر ساعت شتاب می‌گیرد و آنگاه ناپدید می‌شود. هیچ کس دقیقا نمی‌داند چرا.
کوزوویچف خبر می‌دهد: «ما تازه نخستین هورلرزه‌ی چرخه‌ی خورشیدی ۲۵ را شناسایی کردیم.» وی که اکنون استاد بنیاد فناوری نیوجرسی (ان‌جی‌آی‌تی) است می‌افزاید: «این لرزه از شراره‌ی خورشیدی روز ۱۰ می ۲۰۲۲ که از رده‌ی ایکس۱.۵ بود بیرون زد.» فیلمی که اینجا می‌بینید با مرکزیت جایگاه انفجار است و حلقه‌های هم‌مرکزی را نشان می‌دهد که از سطح پرآشوب خورشید بیرون می‌زنند.
 |
| هورلرزه‌ی ۱۰ می ۲۰۲۲، نخستین هورلرزه‌ی چرخه‌ی ۲۵. یک داپلرنگار از رصدخانه‌ی پویایی‌شناسی خورشیدی ناسا (اس‌دی‌او)- این یک تصویر پویا (گیف) به بزرگی ۲.۷ مگ است. برای کامل شدنش شکیبا باشید- اندازه‌ی بزرگ‌تر |
هنگامی که کوزوویچف هورلرزه‌ها را در سال ۱۹۹۶ یافت، تصویرها را چهار برابر کرد تا موج‌ها را برای بیانیه‌های مطبوعاتی برجسته و نمایان کند. وی هورلرزه‌ی تازه را به شکل خام منتشر کرده- به همان سادگی دیده نمی‌شود، ولی به دلیلی دیگر همان اندازه اثرگذار است. وی می‌گوید: «می‌خواستم مردم بفهمند این موج‌ها چگونه تقریبا در آشوب و تلاطم در هم می‌شکنند و غرق می‌شوند.»«از همین روست که این همه زمان برد تا آنها را بیابیم.»
چرخه‌ی خورشیدی ۲۵ دارد به سرعت شدت می‌گیرد و هورلرزه‌های دیگر در راهست. این موج‌های رازگونه می‌توانند چیزهای بسیاری درباره‌ی زیرسازی‌ها و پی بندی‌های مغناطیسیِ لکه‌های خورشیدی و این که آنها چگونه نیرومندترین شراره‌ها را تولید می‌کنند به پژوهشگران بیاموزند و کوزوویچف می‌گوید: «آماده‌ی آموختنیم.» بگذار لرزش‌ها آغاز شوند.
--------------------------------------------------
تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر