پژواک نور یک ستاره

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
چه چیزی باعث این برون‌ریزی از ستاره‌ی وی۸۳۸ تکشاخ شد؟
در ژانویه‌ی سال ۲۰۰۲، ستاره‌ی وی۸۳۸ تکشاخ ناگهان و به دلایلی ناشناخته، به شدت گسترده و در نیتجه به یکی از درخشان‌ترین ستارگان سراسر کهکشان راه شیری تبدیل شد. سپس چند ماه بعد همان اندازه ناگهان کوچک و خاموش شد.
چنین درخشش آنی یک ستاره هرگز در گذشته دیده نشده بود بود-- این درست است که ابرنواخترها و نواخترها هم حجم هنگفتی از مواد را از ستاره به فضای بیرون می‌ریزند، ولی آن چه در این تصویر تلسکوپ فضایی هابل می‌بینیم در واقع پژواک نور همان درخششِ آنی و آغازینِ ستاره است که دارد رو به بیرون از ستاره جابجا می شود.
در یک پژواک نور، نورِ گسیلیده از درخششِ ناگهانی ستاره به شکل حلقه‌های پی در پی و دورشونده، در ابرهای پیچیده‌ی غبار میان ستاره‌ای که از پیش ستاره را در بر گرفته بودند بازتاب می‌یابد.
هم‌اکنون نظریه‌ی پیشرو درباره‌ی برون‌ریزی وی۸۳۸ تکشاخ، تباهی مداری دو ستاره‌ی به نسبت معمولی و سپس یکی شدن آن دو با هم بوده است.
وی۸۳۸ تکشاخ با حدود ۲۰ هزار سال نوری فاصله از زمین، در صورت فلکی تکشاخ دیده می‌شود. قطر گسترده‌ترین پژواک نور در این تصویر به حدود ۶ سال نوری می‌رسد.
روند گسترش پژواک نور را در این ویدیو هم می‌توانید ببینید.
روند گسترش پژواک نور برون‌ریزی ستاره‌ی وی۸۳۸ تکشاخ از می ۲۰۰۲ به بعد- این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

-------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه نامه:
V838 Mon - sta - Milky Way Galaxy - stellar flash - supernova - nova - Hubble Space Telescope - light echo - ellipsoid - interstellar dust - orbital decay - constellation of Monoceros

منبع: apod.nasa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

قرص مارپیچی پیرامون یک ستاره نوزاد غول‌پیکر

نمایشی از تاریخچه‌ی رازگونه‌ی مارپیچی که آلما دیده: سه تصویر پایینی نماهای به دست آمده از شبیه‌سازی عددی را  به ترتیب: درست به هنگام گذرِ جرم ناخوانده در ۱۲ هزار سال پیش، ۴۰۰۰ سال پس از آن و ۸۰۰۰ سال بعدتر نشان می‌دهند. نمای چهارم در بالا هم از داده‌های آلما به دست آمده و پیکره‌ی کنونی این مارپیچ و دو جرم کناری‌اش را ۱۲ هزار سال پس از گذر می‌نمایاند. تصویر بزرگ‌تر

اخترشناسان به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) در مرکز کهکشان راه شیری یک قرص برافزایشی غول‌آسا با دو بازوی مارپیچی را به گِردِ یک پیش‌ستاره با جرم ۳۲ برابر خورشید یافته‌اند.

قرص‌های پیش‌ستاره‌ای (قرص‌های برافزایشی  پیرامون ستارگان نوزاد) اجزایی ضروری در پیدایش ستارگان هستند زیرا به طور پیوسته از محیط پیرامونشان به این نوزادان گاز می‌خورانند. آنها گهواره‌هایی ستاره‌ای هستند که ستارگان در دلشان به دنیا آمده و بزرگ می‌شوند.

در چند دهه‌ی گذشته، بررسی‌های گسترده‌ای روی قرص‌های برافزایشی پیرامون پیش‌ستارگان کم‌جرم خورشیدسان انجام شده که به گنجینه‌ای از دستاوردهای رصدی و نظری انجامیده است.

برای پیش‌ستاره‌های غول‌پیکر، به ویژه آنهایی که از گونه‌ی آغازینِ "رده‌ی او" (O-type) با جرم بیش از ۳۰ برابر خورشید هستند، هنوز روشن نیست که آیا قرص‌های برافزایشی در پیدایش آنها نقشی ارند یا نه و اگر دارند چگونه.

این ستارگان غول‌پیکر بسیار درخشان‌تر از خورشیدند، با تابندگی‌های ذاتی‌ای تا چند صد هزار برابر درخشندگی خورشید که به شدت بر محیط سرتاسر کهکشان تاثیر می‌گذارد.

کیجو ژانگ و همکارانش از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین برای تصویربرداری از یک قرص برافزایشی در فاصله‌ی ۲۶ هزار سال نوری و با چند برابر جرم خورشیدی پیرامون یک پیش‌ستاره‌ی غول‌پیکر در ابر مولکولی کمان-سی در مرکز کهکشان به سراغ آلما رفتند.

این قرص دارای قطری به اندازه‌ی حدود ۴۰۰۰ یکای اخترشناسی (ای‌یو) است و یک ستاره‌ی آغازینِ رو به رشدِ "رده‌ی او" به جرم ۳۲ برابر خورشید را در بر گرفته است.

ژانگ می‌گوید: «این سامانه یکی از پرجرم‌ترین پیش‌ستاره‌ها با قرص‌های برافزاییشی و همچنین نماینده‌ی نخستین تصویربرداری مستقیم از یک قرص برافزایشی پیش‌ستارای در مرکز کهکشان است.»«این یافته نشان می‌هد که پیدایش ستارگان بزرگ و آغازین "رده‌ی او" هم دارای گامی با قرص‌های برافزایشی است و چنین نتیجه‌گیری‌ای برای مرکز کهکشان هم معتبر است.»

جالب‌تر از همه این که این قرص به روشنی دو بازوی مارپیچی را نشان می‌دهد. چنین بازوهای مارپیچی‌ای همانند آنهایی هتند که در کهکشان‌های مارپیچی دیده می‌شوند، ولی در پیش‌ستاره‌ها به ندرت دیده شده‌اند.

بازوهای مارپیچی در قرص‌های برافزایشی می‌توانند به دلیل تکه تکه شدن ناشی از ناپایداری‌های گرانشی پدیدار شوند. با این همه، قرصی که در این پژوهش یافته شده داغ و پرآشوب است، بنابراین توانش را دارد که گرانش خود را تراز (متعادل) کند.

اخترشناسان جرمی را با حدود سه برابر جرم خورشید در فاصله‌ی حدود ۸۰۰۰ ای‌یو از قرص یافتند.

آنها از راه یک بررسی که پیوندی از راه حل‌های تحلیلی و شبیه‌سازی‌‌های عددی بود، سناریویی را بازتولید کردند که در آن، یک جرم در زمانی بیش از ۱۰ هزار سال پیش از کنار این قرص گذشته و آن را برآشفته بوده، چیزی که به پیدایش این بازوهای مارپیچی انجامید.

شینگ لو، اخترشناس رصدخانه‌ی نجومی شانگهای در آکادمی علوم چین می‌گوید: «شبیه‌سازی عددی به خوبی با مشاهدات آلما همخوانی دارد.»«ما به این نتیجه رسیدیم که بازوهای مارپیچی در این قرص یادگاری از گذرِ نزدیک این جرم ناخوانده بوده.»

یافته‌های این دانشمندان در نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده است.


------------------------------------------

تلگرام، توییتر، اینستاگرام و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه‌نامه:

Atacama Large Millimeter/submillimeter Array - ALMA - accretion disk - spiral arm - solar mass - protostar - Galactic center - protostellar disk - star - star formation - solar-like - early O-type - Sun - luminosities - Galaxy - Harvard & Smithsonian’s Center for Astrophysics - Qizhou Zhang - Sagittarius C molecular cloud - astronomical unit - AU - spiral arm - spiral galaxy - gravitational instability - numerical simulation - Xing Lu - Shanghai Astronomical Observatory - Chinese Academy of Sciences - Nature Astronomy

منبع: sci-news
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

عکس گروهی همه سیار‌ها

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
چند عکس که همزمان با چهار دوربین گرفته شده‌بوند به هم پیوند داده شده تا این چشم‌انداز آسمان پیشاسپیده‌دم پدید بیاید.
این سراسرنمای نجومی که دستاورد همکاری دوستانه است همه‌ی سیاره‌های سامانه‌ی خورشیدی را درست پیش از سرزدن آفتاب ۲۴ ژوئن نشان می‌دهد.
در آسمانِ آن بامداد مه‌آلود، درونی‌ترین سیاره‌ی سامانه‌ی خورشیدی، تیر (عطارد) نزدیک افق ولی درست بر زمینه‌ی گرگ‌ومیش، زیر پا و سمت چپِ ناهید تابناک دیده می‌شد.
دیگر سیاره‌های درخشانی که با چشم نامسلح دیده می‌شوند، بهرام، مشتری و کیوان همراه با ماه که در گام کوژ کاهنده بود، نزدیک برجگاه (دایره‌البروج) دیده می‌شدند و با هم رو به بالا، راستِ این نمای میدان باز ردیف شده‌اند.
سیاره‌های بسیار کم‌نورترِ اورانوس و نپتون که دیدنشان نیاز به دوربین دوچشمی داشت هم در راستای برجگاه آسمان دیده می‌شدند.
در پیش‌زمینه‌ی چشم‌انداز هم حفاری‌هایی را در یک ویلای روم باستان، نزدیک مارینا دی سان نیکولا، ایتالیا در سیاره‌ی زمین می‌بینیم.
[نام این سیاره‌ها به ایتالیایی نوشته شده: به ترتیب از چپ به راست، تیر، ناهید، اورانوس، ماه، بهرام، مشتری، نپتون، کیوان]

-------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه نامه:
 planet - Solar System - Mercury - twilight - Venus - waning crescent - Moon - naked-eye -Mars - Jupiter - Saturn - ecliptic - binoculars - Uranus - Neptune - Roman villa - Marina di San Nicola - Italy - Earth

منبع: apod.nasa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

یک "رشته‌زبانه" بر لبه خورشید

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
یک رشته‌ی مغناطیسی جریان غول‌پیکری از پلاسمای فروزنده است که با لنگری از میدان‌های مغناطیسیِ حلقه‌ای بر فراز سطح فعال خورشید شناور شده است.
این رشته در برابر قرص خورشید تاریک دیده می‌شود تنها از این رو که کمی خنک‌تر و در نتیجه کم‌نورتر از شیدسپهر (فوتوسفر) خورشید است.
همین رشته اگر بر لبه‌ی خورشید شناور شود، در برابر زمینه‌ی تاریک فضا درخشان دیده می‌شود و نامش هم به یک "زبانه‌ی خورشیدی" تغییر می‌کند.
بنابراین گفتن ندارد که یک "رشته‌زبانه" (رشته-زبانه، filaprom)، هر دوی آنها با هم است، جریانی از پلاسمای مغناطیده که از روی چهره‌ی خورشید گذشته و تا آن سوی لبه‌ی خورشید کشیده شده است.
در این نمای نزدیک از سطح خورشید که روز ۲۲ ژوئن در طیف هیدروژن-آلفا گرفته شده، منطقه‌ی فعال ای‌آر۳۰۳۸ را نزدیک مرکز چارچوب می‌بینیم ولی اینجا با آن کاری نداریم.
با منطقه‌ی فعال ای‌آر۳۰۳۲ کار داریم که سمت راست می‌بینیم، نزدیک لبه‌ی باختری خورشید.
ای‌آر۳۰۳۲ دارد در اثر چرخش خورشید به سوی لبه‌ی خورشید جابجا می‌شود و اکنون چیزی که زمانی یک رشته‌ی غول‌پیکر روی قرص خورشید بود، اکنون بخشی از آن مانند یک زبانه روی لبه‌ی خورشید دیده می‌شود.
خوب، بزرگی رشته‌زبانه‌ی ای‌آر۳۰۳۲ چقدر است؟
برای این که اندازه‌اش دستتان بیاید، اینجا سیاره‌ی زمین هم نزدیک گوشه‌ی بالا، سمت راست خورشید نمایانده شده.

--------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:


واژه نامه:
solar filament - plasma - Sun - magnetic field - solar disk - solar photosphere - solar prominence - filaprom - magnetized plasma - hydrogen-alpha - active region- AR3038 - AR3032 - planet - Earth

منبع: apod.nasa

روسری‌ای که از یک انفجار به جا مانده

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
اگر ۱۰ هزار سال پیش، پیش از سپیده‌دمِ تاریخِ ثبت شده‌ی انسان زندگی می‌کردید، نور تازه‌ای را می‌دیدید که ناگهان در آسمان شب پدیدار شده و تا چند هفته بعد، کم‌نور و سپس ناپدید می‌شد.
اکنون می‌دانیم که این نور از انفجار ابرنواختریِ یک ستاره بوده و می‌توانیم آنچه از آن به جا مانده را به شکل یک پسماند ابرنواختر، ابری رو به گسترِش از آوارهای  به جامانده از انفجاربه نام "سحابی پرده" ببینیم.
این تصویر زاویه-باز و ژرف (با نوردهی بلند) که با فیلترهای رنگی گرفته شده و پرتوهای گسیلیده از گوگرد (سرخ)، هیدروژن (سبز) و اکسیژن (آبی) را نشان می‌دهد، برای زدودن ستارگان پردازش شده تا بهتر بتواند رشته‌های برافروخته و چشمگیر پرده را نمایان کند.
سحابی پرده که به نام حلقه‌ی ماکیان هم شناخته می‌شود، نمایی تقریبا دایره‌ای دارد و نزدیک به ۳ درجه از آسمان را در صورت فلکی ماکیان می‌پوشاند.
بخش‌هایی از این سحابی به تنهایی سحابی‌هایی پرآوازه هستند از جمله سحابی خفاش، سحابی جاروی جادوگر و گردگیر سه‌گوش فلمینگ.
همه‌ی اینها که با هم سحابی پرده را ساخته‌اند، حدود ۱۴۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارند.
سحابی خفاش (سمت چپ)، سحابی جاروی جادوگر (بالا) و گردگیر سه‌گوش فلمینگ (سمت راست)

ساختار سه‌بُعدی سحابی پرده
گفتنیست نام انگلیسی این سحابی "Veil Nebula" است و Veil در واقع به چمِ "روسری یا سرانداز" است- چیزی که در تصویر هم به خوبی دیده می‌شود. به ویژه در تصویر پویا (گیف) که به بزرگی ۳.۷ مگ است. برای کامل شدنش شکیبایی کنید

چنان چه در این تصویر می‌بینید، Veil در واقع به چم روسری یا سرانداز است


--------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه نامه:
supernova - star - Veil Nebula - sulfur - hydrogen - oxygen - Cygnus Loop - constellation of the Swan - Cygnus - Bat Nebula - Witch's Broom Nebula - Fleming's Triangular Wisp

منبع: apod.nasa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

شگفتی و راز در آسمان، به لطف اسپیسX!

در بامداد یکشنبه ۱۹ ژوئن (ساعت ۴:۲۷ به وقت جهانی)، شرکت اسپیس‌ایکس یک موشک فالکون ۹ را که یک ماهواره‌ی مخابراتی گلوبال‌استار با خود داشت از دماغه‌ی کاناورال راهی فضا کرد. در چند ساعت، مردم سراسر جهان آغاز به دیدنِ چیزهایی شگفت در آسمان کردند. نخستینِ این چیزها، یک "حلقه‌ی دود" بود که جَرود وود از مرکز ایلینوی آمریکا این ویدیو را از آن گرفت:


ویدیوی "حلقه‌ی دود" از پرتاب موشک فالکون ۹ در آسمان ایلینوی

وی می‌گوید: «به باور من، این جدا شدنِ ماهواره‌ی گلوبال‌استار اف‌ام۱۵ برای جایگیری در مدار را نشان می‌دهد.»

او درست می‌گفت. حدود دو ساعت پس از پرتاب، بخش بالایی موشک فالکون ۹ ماه‌واره‌ی گلوبال‌استار را در مدار جای داد؛ حلقه‌ی دودی که جرد وود دید پُفِ جدایی بود. در آن هنگام، موشک بیش از ۱۱۰۰ کیلومتر بالای سطح زمین بود و از همین رو مردمان بیشتر بخش‌های آمریکای شمالی می‌توانستند آن را ببینند. این تصویرها را از آریزونا، میزوری، آیووا و کالیفرنیا (اینجا) ببینید:

حلقه‌ی دود از پرتاب موشک فالکون ۹ در آسمان آریزونا- تصویر بزرگ‌تر

حلقه‌ی دود از پرتاب موشک فالکون ۹ در آسمان میزوری

حلقه‌ی دود از پرتاب موشک فالکون ۹ در آسمان آیووا- تصویر بزرگ‌تر

یک ساعت پس از پدیدار شدنِ حلقه‌ی دود، چیزها برستی شگفت‌انگیز شدند. بینندگان آسمان در نیوزیلند این را دیدند:

مارپیچ پس از پرتاب فالکون ۹ در آسمان نیوزیلند

اَلسدر برنز از Twinkle Dark Sky Tours در  جزیره‌ی استیوارت می‌گوید: «این به یک کهکشان زیبا می‌ماند. یک چرخش مارپیچی بسیار آهسته داشت که آرام آرام آغاز به با گسترش کرد. سرانجام به اندازه‌ای بزرگ و کم‌نور شد که دیگر دیده نمی‌شد. ما یک گروه در ایوان بودیم که داشتیم آن را نگاه می‌کردیم و هرگز هم چنین چیزی ندیده بودیم.»

این مارپیچ را بخش بالایی فالکون ۹ پدید آورده بود که داشت درست پیش از بیرون آمدن از مدار و رسیدن به آب‌های اقیانوس آرام، سوخت بازمانده‌اش را بیرون می‌ریخت. بخش بالایی موشک احتمالا داشت برای پایدار کردن جهت‌گیری پرواز، دورِ بلندترین محورش می‌چرخید- شکل مارپیچ هم دستاورد همین بود. چنین مارپیچ‌هایی پس از پرتاب‌های پیشین فالکون ۹ هم دیده شده بود.

در پایان، دیوید کورتنر از کالج رادرفورد در کارولینای شمالی چیزی را دید که براستی آدم از دیدنش انگشت به دهان می‌ماند. وی آن را "شفق قطبی موشکی" نامید. این موزاییک ۸-تکه یک نوار سرخ‌رنگ را نشان می‌دهد که تا ۱۱ دقیقه پس از برخاستن فالکون ۹ از دماغه‌ی کاناورال پدیدار شد.

تابش سرخ‌فام در پی موشک فالکون ۹ در کارولینای شمالی

تصویر که کریستوفر هافمن hc تابش سرخ‌فام در پی موشک فالکون ۹ در مریلند- تصویر بزرگ‌تر

کورتنی می‌گوید: «من بیرون رفتم تا این پرتاب نیمه‌شب را تماشا کنم. امیدوارم اینجا در باختر کارولینای شمالی یک "عروس دریایی" کم‌نور و روشن از مهتاب را ببینم- گونه‌ای نمایش که پس از بسیاری پرتاب‌های اسپیس‌ایکس می‌بینیم.» ولی چیزی که رخ داد این نبود.

وی می‌افزاید: «مسیر موشک بسیار بالاتر از چشمداشت من بود. تقریبا در فرازای ۵۰۰ کیلومتری در زمانی که درست رو به خاورِ من می‌رفت، نه ۱۵۰-۲۰۰ کیلومتر مانند بیش‌ترِ پروازهای اسپیس‌ایکس روی ساحل اقیانوس اتلس. در نتیجه، موشک بی‌آن که دیده شود رد شد. به جای این که خودش را ببینم، یکی دو دقیقه پس از نزدیک‌ترین رویکرد موشک، این تابش سرخ‌فام را که داشت در راستای مسیر پرواز گسترده می‌شد دیدم. مانند یک شفق قطبی بود.»

هافمن می‌گوید: «با چند عکاس تازه‌کار بیرون رفتم تا روش تنظیم دوربین برای عکاسی در شب را به آنها بیاموزم. یک نوردهی ۳۰ دقیقه‌ای انجام دادیم. هنگامی که نوردهی به پایان رسید، این تابش سرخ‌فام را دیدم که کهکشان را شیری را پوشانده بود.»

عکاسانی در نیویورک، اوهایو، کارولینای شمالی و تنسی هم آن را دیدند که تا ۱۰ دقیقه پس از پرتاب فالکون ۹ پدیدار شد و بسیاری از رصدگران نمای آن را به شفق‌های قطبی ماننده کردند. ولی هیچ توفان زمین‌مغناطیسی‌ای (ژئومغناطیسی‌ای) در کار نبود. باید کار موشک می‌بود.

خوب داستان چه بود؟

این راز پس از چند روز، اکنون آشکار شده. فیزیکدان فضا، جف بومگارتنر از دانشگاه بوستون پاسخ را دارد: «این تابش احتمالا گازهای اگزوزِ بخش دومِ موشک بودند که باعث شدند یون‌سپهر به سرعت بازپیوند انجام دهد. این یک پدیده‌ی به خوبی بررسی شده است [و زمانی رخ می‌دهد] که موتورهای موشک در رژیمِ فرازای (ارتفاعِ) ۲۰۰-۲۵۰ کیلومتری روشن شود (گونه‌ای هواتاب است-م).

نمایشی از پرتوهای سرخ‌فام مانند آنچه در پی پرتاب موشک فالکون ۹ دیده شد. این تابش در پی پرتاب یک موشک تیتان ۴ (IV) در ۳۰ آوریل ۲۰۰۵ نمایان شد

چیزی که رخ داده به زبان ساده اینست: جو بالایی زمین پر از یون‌های اکسیژن (O+) است. نکته‌ی ویژه لایه‌ی F در منطقه‌ی F یون‌سپهر است، زیرا این لایه سرشار از این یون است. زمانی که فالکون ۹ به لایه‌ی اف می‌رسد، با پس زدنِ آب و دی‌اکسید کربن، آمیزه‌ی این دو مولکول را هم به یون‌های اکسیژن می‌افزاید. یون‌های اکسیژن تشنه‌ی الکترون هستند و این مولکول‌های تازه از راه رسیده هم عاشق فراهم کردن الکترون.

الکترون‌ها با یون‌های اکسیژن "بازپیوند" (recombination) انجام می‌دهند و از آنها اتم [خنثا] می‌سازند. با سرازیر شدن آبشاری از الکترون‌ها به ترازهای انرژی اتم‌ها، فوتون‌هایی در طول موج ۶۳۰۰ آنگستروم (همان رنگِ شفق‌های سرخ) را می‌گسیلند.


-------------------------------------------

تلگرام، توییتر، اینستاگرام و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
instagram.com/1star.7sky
facebook.com/1star7sky

واژه‌نامه:

SpaceX - Falcon 9 - Cape Canaveral - Globalstar FM15 - communications satellite - smoke ring - Jerrod Wood - Illinois - North America - Arizona - Missouri - Iowa - California - New Zealand - galaxy - Alasdair Burns - Twinkle Dark Sky Tours - Stewart Island - spiral - deorbit - Pacific Ocean - axis - David Cortner - Rutherford College - North Carolina - aurora - Cape Canaveral -  jellyfish - Atlantic - aurora borealis - Christopher Hoffman - Saint Mary's County - Maryland - Milky Way - New York - Ohio - Tennesee - geomagnetic storm - Jeff Baumgardner - Boston University - ionosphere - airglow - oxygen - ion - F-layer - O+ - H2O - carbon dioxide - CO2 - molecule - electron - recombine - atom - energy level - photon - wavelength - Titan IV

منبع: اسپیس‌ودر (بخ
ش ۱ -بخش ۲)
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

"پیچک خورشید" بر فراز تایپه

آیا خورشید همیشه در یک زمان از هر روز به یک نقطه‌ی آسمان بر می‌گردد؟
نه. در حقیقت والسی که خورشید در آسمان سیاره‌ی زمین انجام می‌دهد در درازنای یک سال به آفرینش یک منحنی باشکوه به نام "آنالما" (هورپیچک) می‌انجامد که نمایی مانند عدد هشت لاتین (8) عمودی دارد.
یک راه خوبِ دیداری برای دیدن این منحنی، ساختن تصویری از پیوند عکس‌هایی‌ست که همگی از یک جایگاه و در یک زملن از روز، در درازنای یک سال گرفته می‌شوند.
آنالمایی که اینجا می‌بینید از پیوند نماهایی درست شده که در تایوان، در ساعت ۴:۳۰ بعد از ظهرِ "چند روز" از سال ۲۰۲۱ گرفته شده بودند و آسمان‌شهرِ تایپه را در پیش‌زمینه، به همراه آسمانخراش "تایپه ۱۰۱" نشان می‌دهد.
جایگاه خورشید در زمان خوریستان‌های (انقلاب‌های) زمستانی و تابستانی به ترتیب در انتهای سمت چپ و راستِ آنالما دیده می‌شود.
آن چهار ردیف‌های، جایگاه خورشید را در دیگر ساعت‌های روزهای هموگان‌ها (اعتدال‌ها) و خوریستان‌ها نشان می‌هد.
دیروز خوریستان یا انقلاب تابستانی سال ۲۰۲۲ بود، روزی که در نیمکره‌ی شمالی زمین، خورشید بیشترین زمان را در آسمان گذراند.
در بسیاری از کشورها، دیروز آغاز رسمیِ یک فصل تازه بود؛ آغاز تابستان در نیمکره‌ی شمالی و آغاز زمستان در نیمکره‌ی جنوبی.

--------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه نامه:
  Sun - analemma - Taiwan - Taipei - Taipei 101 - solstice - equinox - Earth

منبع: apod.nasa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

مارهایی در مریخ!

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
اینجا، چیزی که درست سمت راست مرکز دیده می‌شود چیست؟ یک مار؟
سطح بهرام (مریخ) با پیدا شدن مناره‌های انگشت-مانند، همچنان شگفتی‌های تازه‌ای را برایمان رو می‌کند.
این برون‌زدهای (رُخنمون‌های) سنگی تقریبا عمودی در ماه گذشته توسط خودروی روباتیک کنجکاوی در بهرام به تصویر کشیده شدند.
اگرچه از نظر اندازه و پیکره همانند مارهایی کوچک دیده می‌شوند، ولی پنداشت برتر برای ریشه‌ی آنها، توده شدنِ کانی‌های کوچکی‌ست که از روان شدنِ رود در میان شکاف سنگ‌ها به جا مانده‌اند.
پس از آن که این کانی‌ها شکاف‌ها را پر کرده و سفت و سنگی شدند، از آنجایی که چگال‌تر از سنگ پیرامون خود هستند، با فرسایش این سنگ، آنها به جا مانده و آزاد می‌شوند.
روی زمین هم برون‌زدهای سنگی پرآوازه‌ای همانند این ساختارهای بیگانه هست که به نام "دودکش جن" (هودو) شناخته می‌شوند.
خودروی کنجکاوی ناسا به جستجوی نشانه‌های تازه‌ی آب‌های باستانی در دهانه‌ی گیل سیاره‌ی سرخ ادامه می‌دهد و همزمان، پس‌زمینه‌ی زمین‌شناختی مهمی را هم برای کاوش‌های انسانی آینده فراهم می‌کند.

این مار مریخی در نماهای نزدیک‌تر. نمای دوم سه‌بعدی است و باید با عینک سرخ-آبی دیده شود:
این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر

این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر
-------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:


واژه نامه:
 Mars - spire - outcrop - Curiosity rover - snake - conglomeration - mineral - erode - Earth - hoodoo - NASA - Gale Crater - red-blue glasses

منبع: apod.nasa

سراسرنمایی از آپولو ۱۶

پنجاه سال پیش، ۲۰ آوریل ۱۹۷۲ و در ماموریت آپولو ۱۶، گردونه‌ی ماه‌نشین اوریون با دو سرنشینش "جان یانگ" و "چارلز دوک" در جنوب مرکزِ بلندی‌های دکارت در سمت نزدیک ماه فرود آمد.
در آن هنگام، "کن متینگلی" که در گردونه‌ی فرماندهی و خدمات مهربان "کاسپر" مانده بود هم در مداری بالای سر آنها به گرد ماه می‌گشت.
یان و دوک حدود ۳ روز را بر روی ماه گذراندند.
در این تصویر سراسرنما که از پیوند رشته عکس‌های گرفته شده در زمانی نزدیک به پایان سومین و واپسین کاوش آنها در سطح ماه درست شده، گردونه‌ی ماه‌نشین را در سمت چپ و خودروی الکتریکی ماه‌نورد آنها را هم در پیش‌زمینه‌ی سمت راست می‌بینیم.
این عکس را دوک گرفته و در کنار خودرو هم یانگ را می‌بینیم که دارد آنتن ارتباطی بهره بالا را رو به آسمان، به سوی زمین تنظیم می‌کند.


-------------------------------------------------

تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:

telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky

واژه‌نامه:

 Apollo 16 - Moon - lunar module Orion - near side - Descartes Highlands - Ken Mattingly - Casper - John Young - Charles Duke - panoramic - electric lunar roving vehicle - high gain communications antenna - planet - Earth

منبع: apod.nasa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

Blogger template 'Browniac' by Ourblogtemplates.com 2008

بالای صفحه