سنگ فضایی ریزی به تلسکوپ فضایی جیمز وب خورده ولی جای نگرانی نیست
* یکی از آینه‌های رصدخانه‌ی بزرگ و غول‌پیکر ناسا، تلسکوپ فضایی جیمز وب، دچار برخورد تکه سنگ فضایی کوچکی شده که از همه‌ی چیزهایی که در آزمایش‌های روی زمین آزموده شده بود بزرگ‌تر بوده است.
یک تکه سنگ فضایی کوچک به تلسکوپ فضایی جیمز وب (جی‌دبلیوا‌س‌تی) برخورد کرده است. این ریزشهاب‌واره در زمانی میان ۲۳ و ۲۵ می به یکی از آینه‌های اصلی این تلسکوپ کوبیده شده ولی گروه ناسا که گرداننده‌ی این تلسکوپ است می‌گوید انتظار ندارد این برخورد اثر چشمگیری روی داده‌های این رصدخانه داشته باشد.
جیمز وب در پایان ۲۰۲۱ راهی فضا شد و در ماه ژانویه به مدار همیشگی‌اش رسید. از آن هنگام، گروه مهندسان سرگرم آماده‌سازی دستگاه‌ها و ابزارهای این تلسکوپ برای رصدهای علمی بوده‌اند. ظریف‌ترین و پُرچالش‌ترین بخش این رصدخانه آینه‌ی اصلی آن است که از ۱۸ تکه آینه‌ی شش‌ضلعی زراندود کوچک ساخته شده است.
سامانه‌ی خورشیدی پر از ریزشهاب‌واره‌هایی به اندازه‌ی یک دانه‌ی غبار است، بنابراین برخورد یکی از آنها به جیمز وب چیز نامنتظره‌ای نیست. آینه‌های آن به گونه‌ای ساخته شده‌اند که در برابر چنین برخوردهای کوچکی تاب بیاورند و پیش از پرتاب تلسکوپ هم بارها آزمایش شده بودند.
با این همه، شهاب‌واره‌ای که در ماه می به تلسکوپ خورده بزرگ‌تر از چیزهایی بوده که پژوهشگران روی زمین آزمایش یا شبیه‌سازی کرده بودند. و از آنجایی که این سنگ بخشی از یک بارش شهابی نبوده، هیچ کس پیش‌بینی‌اش نکرده بود. اگر پیش‌بینی شده بود، گردانندگان تلسکوپ می‌توانستند آن را بچرخانند تا از برخورد سرراست پرهیز شود.
لی فاینبرگ، یکی از اعضای گروه جیمز وب در مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا در نوشتاری رسمی وبلاگی که رووز ۸ وئن منتشر کرد نوشت: «ما از زمان پرتاب چهار برخورد ریزشهاب‌واره‌ای کوچک‌تر که می‌شد اندازه‌شان گرفت را داشتیم که با چشمداشت‌ها سازگار بودند و این تازه‌ترین نمونه که بزرگ‌تر از پیش‌بینی‌های آسیب پنداشتی ما بود.»«ما از این داده‌های پرواز برای بروزرسانیِ بررسی‌هایمان روی کارکرد در گذر زمان و همچنین گسترش رویکردهای عملیاتی بهره خواهیم گرفت تا مطمئن شویم که کارکرد تصویربرداری جیمز وب را تا بالاترین جایی که امکان دارد برای چندین سال آینده به بیشینه می‌رسانیم.»
گرچه تاثیر برخورد روی داده‌ها به اندازه‌ی کافی چشمگیر هست که شناسایی‌پذیر باشد، ولی گروه دانشمندان این رصدخانه دریافتند که کیفیت تصویرهای آینده‌ی این تلسکوپ چندان پایین نخوهد آمد. تا اینجا که کارکرد جیمز وب هنوز بسیار بالاتر از سطحی که برای رصدهای علمی برنامه‌ریزی شده‌اش نیاز است بوده، از جمله رصدهای کیهان آغازین و نخستین کهکشان‌ها.
جیمز وب در پایان ۲۰۲۱ راهی فضا شد و در ماه ژانویه به مدار همیشگی‌اش رسید. از آن هنگام، گروه مهندسان سرگرم آماده‌سازی دستگاه‌ها و ابزارهای این تلسکوپ برای رصدهای علمی بوده‌اند. ظریف‌ترین و پُرچالش‌ترین بخش این رصدخانه آینه‌ی اصلی آن است که از ۱۸ تکه آینه‌ی شش‌ضلعی زراندود کوچک ساخته شده است.
سامانه‌ی خورشیدی پر از ریزشهاب‌واره‌هایی به اندازه‌ی یک دانه‌ی غبار است، بنابراین برخورد یکی از آنها به جیمز وب چیز نامنتظره‌ای نیست. آینه‌های آن به گونه‌ای ساخته شده‌اند که در برابر چنین برخوردهای کوچکی تاب بیاورند و پیش از پرتاب تلسکوپ هم بارها آزمایش شده بودند.
با این همه، شهاب‌واره‌ای که در ماه می به تلسکوپ خورده بزرگ‌تر از چیزهایی بوده که پژوهشگران روی زمین آزمایش یا شبیه‌سازی کرده بودند. و از آنجایی که این سنگ بخشی از یک بارش شهابی نبوده، هیچ کس پیش‌بینی‌اش نکرده بود. اگر پیش‌بینی شده بود، گردانندگان تلسکوپ می‌توانستند آن را بچرخانند تا از برخورد سرراست پرهیز شود.
لی فاینبرگ، یکی از اعضای گروه جیمز وب در مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا در نوشتاری رسمی وبلاگی که رووز ۸ وئن منتشر کرد نوشت: «ما از زمان پرتاب چهار برخورد ریزشهاب‌واره‌ای کوچک‌تر که می‌شد اندازه‌شان گرفت را داشتیم که با چشمداشت‌ها سازگار بودند و این تازه‌ترین نمونه که بزرگ‌تر از پیش‌بینی‌های آسیب پنداشتی ما بود.»«ما از این داده‌های پرواز برای بروزرسانیِ بررسی‌هایمان روی کارکرد در گذر زمان و همچنین گسترش رویکردهای عملیاتی بهره خواهیم گرفت تا مطمئن شویم که کارکرد تصویربرداری جیمز وب را تا بالاترین جایی که امکان دارد برای چندین سال آینده به بیشینه می‌رسانیم.»
گرچه تاثیر برخورد روی داده‌ها به اندازه‌ی کافی چشمگیر هست که شناسایی‌پذیر باشد، ولی گروه دانشمندان این رصدخانه دریافتند که کیفیت تصویرهای آینده‌ی این تلسکوپ چندان پایین نخوهد آمد. تا اینجا که کارکرد جیمز وب هنوز بسیار بالاتر از سطحی که برای رصدهای علمی برنامه‌ریزی شده‌اش نیاز است بوده، از جمله رصدهای کیهان آغازین و نخستین کهکشان‌ها.
-------------------------------------------------
تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
James Webb Space Telescope - JWST - micrometeoroid - main mirror - NASA -
primary mirror - hexagonal - gold - solar system - meteor shower - Lee Feinberg - Goddard Space Flight Center - galaxy.
منبع:نیوساینتیست
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر