تصویر آزمایشی تازه تلسکوپ جیمز وب ژرفترین نما از کیهان فروسرخ را نشان می‌دهد
* یک تصویر مهندسی که به هنگام آزمایش یکی از دستگاه‌های تلسکوپ فضایی به دست آمده صدها کهکشان دوردست را در ژرفترین نگاهی که تاکنون به کیهان فروسرخ داشته‌ایم نشان می‌دهد.
 |
| این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
این تصویر، که ناسا آن را روزچهارشنبه، ۶ ژوییه منتشر کرد با بهره از حسگر هدایت دقیق تلسکوپ جیمز وب (دستگاه اف‌جی‌اس) در درازنای یک دوره‌ی هشت روزه در ماه می گرفته شد و ۷۲ تک‌نما را که در درازنای ۳۲ ساعت نوردهی گرفته شده بودند در بر دارد. گفتنی‌ست اف‌جی‌اس که توسط سازمان فضایی کانادا ساخته شده، یک ابزار علمی نیست و به جایش، رصدخانه‌ی جیمز وب را به درستی رو به هدفش نگه می‌دارد.
با این همه، این تصویر خیره‌کننده مزه‌ای از آنچه در آینده خواهد آمد، هنگامی که نیرومندترین و گران‌ترین رصدخانه‌ی فضایی ساخته شده تاکنون به طور جدی برنامه‌های بلندپروازانه‌اش را بیاغازد را به ما می‌چشاند. این تلسکوپ دارد تکمیل و آماده می‌شود و گروه وب بنا دارد از نخستین تصویرهای براستی با درجه‌ی علمی آن در روز سه‌شنبه، ۱۲ ژوئیه، ساعت ۱۵:۳۰ به وقت گرینویچ رونمایی کند. پخش زنده‌ی این آیین در همان زمان در اسپیس دات کام پخش خواهد شد.
به گفته‌ی ناسا در گفتگویی درباره‌ی این تصویر رنگ-زیف (کاذب)، اف‌جی‌اس آن را در هنگامه‌ی یک آزمایش "چرخش (رول)" گرفت. هنگامی که دوربین فروسرخ-نزدیک جیمز وب بر ستار‌ه‌ای به نام اچ‌دی۱۴۷۹۸۰ کانونی شده بود، تلسکوپ مانند یک هواپیما از یک سو به سوی دیگر چرخید. به هنگام آزمایش، اف‌جی‌اس تلسکوپ را رو به هدفش نگه داشت. تصویر به دست آمده، دستاورد جانبیِ این کارِ پشتیبانی بود و کیهان را در یک سنجه‌ی (مقیاسِ) سفید تا سرخ نشان می‌داد، با فام‌های سفیدتر نماینده‌ی اجرامی که درخشان‌ترین نورهای فروسرخ را می‌گسیلند و فام‌های سرخ‌تر هم نماینده‌ی اجرام کم‌نورتر.
تک و توکی ستاره در تصویر دیده می‌شود که با تیزی‌های پراشی که آنها را مانند نشان‌های + کرده نمایانند. دیگر اجرام تصویر همگی کهکشانند.
جین ریگبی، دانشمند عملیات علمی جیمز وب در مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا در گرین‌بلت مریلند می‌گوید: «کم‌نورترین لکه‌ها در تصویر دقیقا گونه‌هایی از کهکشان‌های کم‌نور هستند که جیمز وب در نخستین سال عملیات علمیاتش بررسی‌شان خواهد کرد.»
این تصویر کامل و بی‌نقص نیست، زیرا نشانه‌هایی از به اصطلاح اثر لرزش (dithering) را نشان می‌دهد، اثری که نقطه‌هایی سیاه در مرکزهای ستارگانِ تصویربرداری شده به جا گذاشته. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که تلسکوپ در میان نوردهی‌ها، اندکی جایگاه خود را تنظیم می‌کند، که به سیر یا اشباع شدن آشکارسازهایش می‌انجامد.
به گفته‌ی ناسا، هدف اصلی اف‌جی‌اس گرفتن عکس‌های علمی نیست، و بیشتر عکس‌هایش اندکی پس از گرفتن دور انداخته می‌شوند. پیشه‌ی این دستگاه اینست که با کمک کردن به تلسکوپ در هدف‌گیری دقیق رو به ستارگان و کهکشان‌هایی که دانشمندان به آنها علاقمندند، سنجش درست با دیگر ابزارها را امکان‌پذیر سازد. با این همه، این عکس‌ها نوید یافته‌های پیشگامانه‌ای می‌دهند که با این رصدخانه انجام خواهند شد.
نیل رولندز، دانشمند برنامه‌ی اف‌جی‌اس در شرکت هوافضای هانی‌ول، که این دستگاه را ساخت، می‌گوید: «هنگامی که این تصویر گرفته شد، من از این که به روشنی همه‌ی جزییات ساختاری در این کهکشان‌های کم‌نور را می‌دیدم تکان خوردم.»
به گفته‌ی ناسا، از آنجایی که اف‌جی‌اس در اصل برای کار علمی ساخته نشده، مانند دیگر ابزارهای علمی فیلترهای رنگی به کار نمی‌برد، این بدان معناست که دانشمندان دقیقا نمی‌توانند سن کهکشان‌های درون تصویر را تعیین کنند.
اگرچه این تصویر می‌تواند ژرف ترین تصویر از کیهان فروسرخ باشد که همگان دیده‌اند، ولی شکوه آن تا مدت بسیاری نخواهد پایید، زیرا به گفته‌ی مدیر ناسا، بیل نلسون، داده‌هایی که ۱۲ ژوییه منتشر خواهند شد دربردارنده‌ی ژرفترین تصویری که تاکنون از کیهان گرفته شده خواهند بود.
تلسکوپ فضایی جیمز وب دو دوربین و دو طیف‌سنج با خود دارد که طیف نور اجرام تصویربرداری شد را می گیرد و همنهش شیمیایی آنها را آشکار می‌کند. این تلسکوپ به گونه‌ی ویژه برای دیدن نور فروسرخ طراحی شده تا برخی از دورترین (و کهن‌ترین) کهکشان‌های کیهان را ببیند. اگرچه این کهکشان‌ها نور دیدنی (مریی) می گسیلند، ولی به دلیل پدیده‌ی سرخگرایی که دستاورد گسترش کیهان است، این نور دیدنی به طول موج‌های بلندترِ فروسرخ گراییده که برای دیدنشان به تلسکوپ‌هایی فراسردی مانند جیمز وب نیازست.
-------------------------------------------------
تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: اسپیس دات کام
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر