آذرخش "فواره آبی" در آسمان تگزاس
بسیار کم پیش می‌آید که کسی بتواند یک آذرخشِ "فواره‌ی آبی" (Blue Jet) را ببیند. ولی عکاس، متیو گریفیث چندین نمونه از آن را در پارک ملی بیگ بند در تگزاس به تصویر کشیده. وی می‌گوید: «این یکی آشکارا بهترین نمونه است.»
 |
| تصویر متیو گریفیث از یک آذرخش "فواره‌ی آبی" که از یک ابر توفانی بر فراز پارک ملی بیگ بند بیرون زده- این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر (۳.۳ مگ) |
گریفیث یک عکاسس آماتور و عمدتا علاقمند به زندگی جانوران وحشی و کهکشان راه شیری است. وی می‌گوید: «در ۲۸ ژوییه داشتم یک سفر جاده‌ای پنج شبه در باختر تگزاس را برای تصویر برداری از کهکشان راه شیری آغاز می‌کردم. ولی با دیدن ابرهای توفانی در دوردست، بر آن شدم تا به جای آن، به سراغ آذرخش های "دیو سرخ" (Red Sprite) بروم.»
او در پایان به تصویربرداری از همخانواده‌ی آبی‌رنگِ دیوها پرداخت. فواره‌های آبی که نخستین بار در سال ۱۹۸۹، با دوربین‌های شاتل فضایی ثبت شدند، بخشی از یک نمایشگاهِ رو به گسترش از "رویدادهای درخشان گذرا" (تی‌ال‌ئی، TLE) در قله‌ی ابرها هستند. دیوها، الوزها (ELVES) و شبح‌های سبز (Green Ghosts) از دیگر نمونه‌ها هستند. همه‌ی آنها گریزان (زودگذر) هستند، ولی دیدن فواره‌های آبی شاید از همه دشوارتر باشد.
اسکار ون در ولد، عضو گروه پژوهش آذرخش در دانشگاه پلی‌تکنیک کاتالونیا می‌گوید: «درست نمی‌دانیم که چرا بینندگان روی زمین تا این اندازه کم آنها را می‌بینند. این شاید ربطی به رنگ آبی‌شان داشته باشد. هوای زمین به طور طبیعی نور آبی را می‌پراکند، که این دیدن آنها را دشوارتر می‌کند. فواره‌های آبی چه بسا [در حقیقت] رایج‌تر از آنچه می‌پنداریم باشند.»
شاید یک اشتباه تازه به گریفیث کمک کرده باشد. او می‌گوید: «این تنها دومین بارست که برای دیوها تلاش می کنم. شاید دوربینم را بسیار نزئیک به بالای ابرها تنظیم کرده باشم، جایی که دیو توسط آذرخش درخشان محو شد؛ در حقیقت من نتوانستم هیچ دیوی در عکس‌هایم ببینم. ولی فکر می‌کنم زاویه‌ی دوربینم برای ثبت فواره‌ی آبی درخشان مناسب بود.»
 |
| بردیده‌ی بزرگنمایی شده از هسته‌ی تیز و نیزه-مانند فواره‌ی آبی و بادبزن افشان به رنگ آبی نئونی بالای سرش- تصویر بزرگ‌تر |
فواره‌های آبی شاید همانند آذرخش به نظر برسند، ولی با آنها یکسان نیستند. آذرخش معمولی یک مسیر داغ و سوزان را در جو پدید می‌آورد و دمای هوا را تا ۳۰ هزار درجه‌ی سلسیوس بالا می‌برد. فواره‌های آبی از پلاسمای سرد مانند گاز درون یک لامپ فلورسنت ساخته شده‌اند. می‌توانید دستتان را به این لامپ بزنید، شاید بی‌آن که دردی حس کنید.
و گفتن ندارد که، فواره‌های آبی به جای پایین، رو به بالا می‌روند. عکس‌های گرفته شده از درون ایستگاه فضایی بین‌المللی (آی‌اس‌اس) نشان می‌دهد که فواره‌های آبی به اندازه‌ای به بالا می‌جهند که به فرازاهایی تا ۱۷۰ هزار پا می‌رسند. یعنی به اندازه‌ای بالا که بتوانند به یون‌سپهر (یونسفر) برسند و چه بسا شاخه‌ی تازه و کم-شناخته شده‌ای از مدار الکتریکی جهانی را پدید آورند.
و در ولد می‌گوید: «همچنین، این تخلیه‌های الکتریکی می‌توانند به تولید میزان چشمگیری ازون و اکسید نیتروژن (NOx) بینجامند که توان این را دارند که بر شیمی جو بالایی زمین اثر بگذارند.»
روشن است که بررسی فواره‌های آبی مهم است. عکاس‌ها، اکنون می دانید که کجا را باید نگاه کنید.
-------------------------------------------------
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: اسپیس‌ودر
0 دیدگاه شما:
ارسال یک نظر