یک "ماه" کاملا تازه در منظومه خورشیدی یافته شد
* یک "ماه" مینیاتوری تازه در بخش بیرونی سامانه‌ی خوشیدی شناسایی شد. این ماهواره‌ی طبیعی کوچک در مداری به گرد یک سیارک یافته شد.
 |
| برداشت هنری از سیارک تروجان "پلیمل" که گویا دارای یک ماه است |
اخترشناسان شاید یک "ریزماه" که پیش‌تر یافته نشده بود را در سامانه‌ی خورشیدی شناسایی کرده باشند: یک جرم سنگی که دارد در مداری به گرد یک سیارک کوچک نزدیک مشتری می‌گردد. اگر تایید شود که این جرم سنگی با پهنایی تنها کمی بیشتر از منهتن، یک ماه (قمر) (به عربی: قمر) درست و حسابی است، یکی از کوچک‌ترین ماه‌هایی که تاکنون یافته شده خواهد بود.
این ماه کوچک به دست انشمندان ماموریت لوسی ناسا یافته شد، کاوشگری که برای بررسی برخی از سیارک‌های تروجان راهی فضا شده؛ تروجان‌ها دو گروه بزرگ از سنگ‌های فضایی در دو سمتِ مدار مشتری (پیرامون دو نقطه‌ی لاگرانژی) به گرد خورشید هستند.
فضاپیمای لوسی در ۱۶ اکتبر ۲۰۲۱ پرتاب شد و در اواخر ۲۰۲۷، پس از ایستی کوتاه در کمربند سیارک‌های یان مشتری و بهرام به سیارک‌های تروجان خواهد رسید. تا آن زمان، دانشمندان ماموریت لوسی در تلاشند آگاهی‌های بیشتری درباره‌ی برخی از این سنگ‌های رازآمیز به دست آورند تا به شناسایی جاهایی که این کاوشگر می‌تواند در آنها سودمندتر باشد به آنها کمک کند.
در ۲۷ مارس، کوچک‌ترین سیارک از هدف‌های تروجانِ لوسی به نام "پُلیمل" (Polymele) از برابر یک ستاره‌ی دوردست گذشت و به این دانشمندان اجازه داد تا بر پایه‌ی میزان نوری که این سیارک با گذر سریعِ خود از نور ستاره می‌کاهد، بزرگی این سنگ فضایی را به دقت اندازه بگیرند. ولی آنها پس از گذرِ پلیمل، یک اُفتِ نامنتظره‌ی کوچک‌تر دیگر هم در نور ستاره دیدند که دستاورد گذرِ یک سیارک دوم بود.
مارک بویی، رهبر پژوهشگران و اخترشناس بنیاد پژوهش جنوب باختر در بولدر، کلرادو است می‌گوید: «پس از بازبینی داده‌ها، گروه دانشمندان نتیجه گرفتند که این اُفت دوم باید کار یک ماه باشد.»
 |
| تصویری که جداییِ دیده شده‌ی سیارک پلیمل از ماه نویافته‌اش را نشان می‌دهد- این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر (۶.۵ مگ) |
این ماهواره‌ی نویافته دارای قطری نزدیک به ۵ کیلومتر است و با فاصله‌ی حدود ۲۰۱ کیلومتر از سیارک پلیمل که در بلندترین محورش دارای قطر ۲۷ کیلومتر است جدا شده. در زمان رصد، پلیمل حدود ۷۷۲ میلیون کیلومتر از زمین دور بود.
نمایندگان ناسا در بیانه‌ای گفتند: «این فاصله‌ها تقریبا هم‌ارز یافتنِ یک سکه‌ی کوارتر دلار در پیادره‌رویی در لس آنجلس، از فراز آسمانخراشی در منهتن است.»
واژه ی "ماه" (قمر) می‌تواند نشانگر هر جرم جامدی باشد که به طور طبیعی به گرد یک سیاره، سیاره‌ی کوتوله یا سیارک می‌گردد. تاکنون بیش از ۲۰۰ ماه در سامانه‌ی خورشیدی شناسایی شده (بدونِ در نظر گرفتنِ ماه‌های سیارکی)، ولی به نوشته‌ی ناسا، به احتمال بسیار شمار واقعی آنها بسیار بیشتر است.
پژوهشگران تنها می‌توانند رصدهای زودگذری برای ماه پلیمل انجام دهند، بنابراین مسیر مداری‌اش بسیار نامشخص است. در نتیجه هنوز نمی‌توان رسما این سنگ فضایی را به عنوان یک ماه رده‌بندی کرد یا نام درستی رویش گذاشت. ولی پژوهشگران اطمینان دارند که فضاپیمای لوسی با رسیدن به پلیمل خواهد توانست داده‌های کافی برای رده‌بندی آن به عنوان یک ماه راستین گرد آورد.
این نخستین بار نیست که دانشمندان ماموریت لوسی یک ماه را به دنبال یک سیارک تروجان می‌بینند. در سال ۲۰۲۱، این گروه در پی بررسی داده‌های تلسکوپ فضایی هابل ناسا، یک ماه ۱ کیلومتری را در مداری پیرامون سیارک "یوریباتیز" (Eurybates) که نخستین هدف تروجان لوسی خواهد بود شناسایی کردند. در آن مورد، پژوهشگران مسیر مداری این ماه را تعیین کردند و نام رسمی "کِتا" (Queta) را بر آن نهادند.
 |
| بر پایه‌ی ارزیابی گروه دانشمندان لوسی با بهره از داده‌های فروپوشانش (اختفا)، پهنای این ماه حدود ۵ کیلومتر است و به گرد سیارک پلیمل که در بلندترین محورش دارای قطر ۲۷ کیلومتر است می‌گردد. فاصله‌ی دیده شده میان این دو جرم حدود ۲۰۱ کیلومتر بود- این تصویر در اندازه‌ی بزرگ‌تر |
-------------------------------------------------
تلگرام، توییتر و فیسبوک یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
facebook.com/1star7sky
واژه‌نامه:
منبع: لایوساینس
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان
2 دیدگاه شما:
سلام سوالی دارم که از نظر شما که دانش ستاره شناسی دارید شاید ابتدایی بنظر برسه آیا همه ماه ها باید نور داشته باشن و خوردشید های دیگه به اندازه خوردشید ما گرما دارن؟ یعنی هرجا که خورشید و ماه داشته باشه و یک سیاره مشابه زیست زمین هم باشه امکان وجود جاور زنده هم است؟
درود بر شما دوست گرامی!
نخست این که من دانشی از خودم ندارم و تنها مقاله‌ها رو می خونم و ترجمه می‌کنم.
سپس این که، همه‌ی ستارگان از دل ابرهای گاز و غبار کیهانی به وجود میان و می‌تونن اندازه‌هاشون و نور و گرمایی که تولید می‌کنن بسیار متفاوت و گوناگون باشه.
معمولا سیاره‌هایی هم به دنبال اون ستاره در ابر به وجود میان که می‌تونن ساختارهای گوناگونی داشته باشن و بسته به شرایطشون شاید حتی برای زندگی هم مناسب باشن، البته تابحال سیاره‌ای که دقیقا شرایط زیستی زمین رو داشته باشه پیدا نکردیم.
این سیاره‌ها می‌تونن ماه‌هایی هم داشته باشن.
سیاره‌ها و ماه‌ها هیچکدوم نوری از خودشون ندارن و تنها با بازتاباندنِ نور ستاره‌شون هست که دیده می‌شن. مثل کره‌ی ماه خودمون که تنها از بازتاب نور خورشید روشن دیده می‌شه وگرنه خودش هیچ نوری نداره.
ارسال یک نظر