یک ستاره در هفت آسمان: یک "رنگین‌کمان بازتابی" کمیاب

همه‌ی ما یک رنگین‌کمان را دیده‌ایم. گاهی حتی دو تا می‌بینیم. ولی سومی؟ آندرس کالبرگ که از دو رنگین‌کمان معمولی با یک رنگین‌کمان سوم نامعمول که آن دو را قطع کرده در آسمان کولوسن، سوئد تصویر گرفته می‌گوید: «این بسار گیج‌کننده بود.» [آن دو رنگین‌کمان هم‌مرکز هستند و با هم به نام رنگین‌کمان دوتایی خوانده می‌شوند.]

کالبرگ یک "رنگین‌کمان بازتابی" کمیاب را به تصویر کشیده. برای این که بدانیم این رنگین‌کمان از کجا آمده، نخست چگونگی پیدایش رنگین‌کمان‌های معمولی را در نظر بگیرید.

رنگین‌کمان‌ها زمانی پدید می‌آیند که نور آفتاب از درون قطره‌های باران گذشته و بازمی‌تابند. قطره‌های باران رفتار منشورهایی کوچک را دارند که پرتوهای آفتاب را به رنگ‌های سازنده‌اشان بخش (تجزیه) می‌کنند. رنگین‌کمان درونی یا اصلی در اثر یک بار بازتاب درون قطره‌ها درست می‌شود. رنگین‌کمان بیرونی یا "دوّمین" (ثانویه) هم دستاورد دو بار بازتاب است. و سه بار بازتاب ...نه! رنگین‌کمان سوم از اینجا نمی‌آید. در حقیقت این یک "رنگین‌کمان بازتابی" است.

رنگین‌کمان‌های بازتابی هم درست به همین شیوه‌ی رنگین‌کمان‌های معمولی پدید می‌آیند ولی سرچشمه‌ی نوری که آنها را درست می‌کند خود خورشید نیست، بلکه بازتاب خورشید در یک پهنه‌ی آبی (مانند یک دریاچه) است. نور خورشید از روی پهنه‌ی آبی به سوی بالا باز می‌تابد و قطره‌های باران به همان شیوه، از آن رنگین‌کمانی می‌سازند که زاویه‌اش با رنگین‌کمان اصلی تفاوت دارد.

در این تصویر هم نوری که رنگین‌کمان سوم را ساخته از سطح دریاچه‌ای در آن نزدیکی بازتابیده شده. خود کالبرگ می‌گوید: «در حقیقت یک دریاچه‌ی بزرگ پشت سر من بود و تصویر بازتابیده‌ی خورشید داشت از درون آن به بالا می‌تابید. جلوه‌ای جالب!»